100 jaar terug – Dominee Willem Bax (1836 – 1918)

Op 28 mei 1918 overleed ‘De Rooie Dominee’ Bax. Zaandammers kennen dominee Bax van de straat die naar hem vernoemd is; de Ds. Baxstraat.

Hij de werd de ‘Rooie Dominee‘ genoemd omdat hij als eerste geestelijke toetrad tot de S.D.A.P., de voorloper van de P.v.d.A. Hij was zeer betrokken bij het ‘sociale vraagstuk’ zoals dat werd genoemd. De ongelijkheid had hij al leren kennen in zijn eerste standplaats als dominee in Delden, waar hij bittere armoede tegen kwam bij de arbeiders.

Maar in Zaandam, waar hij in 1884 kwam te werken, maakte hij pas echt kennis met de sociale strijd. Hij werd o.a. bekend omdat hij in debat ging met de grote man van die tijd dominee Domela Nieuwenhuis.

Hij ontmoette veel tegenstand in de kerk bij zijn optreden voor sociale gelijkheid. Maar bij de arbeiders van Zaandam was hij een gevierd persoon. Toen hij in 1908 weer eens het podium in Ons Huis besteeg tijdens een verkiezingsbijeenkomst, werd hij door hen met een ’donderend applaus’ begroet schreef de krant. De zaal kwam als een man overeind om hem te eren.