Bewegend Verleden

Het is tegenwoordig bijna niet meer voor te stellen maar er zijn twee mensen die bijna alleen nog maar naar oude videobanden kijken. Dat zijn Heleen Snuverink en Marina Djafarova. Ze doen dat als vrijwilliger voor het gemeentearchief Zaanstad.

Toen ze begonnen hadden ze zo’n 500 VHS-banden, 200 dvd’s en nog een aantal U-matic banden te gaan. Alle smalfilm zoals super 8 e.d. zitten daar niet bij: die zijn voor een andere afdeling.

Als eerste moeten ze vaststellen of de band nog af te spelen is. Soms zijn de banden door ouderdom niet meer af te spelen of is het beeld zo beschadigd dat het geen zin meer heeft het te bewaren. Die vallen direct af.

Is de band nog in redelijke staat dan kijken ze of wat er op staat over de Zaanstreek gaat. Dan komt de vraag of het belangrijk genoeg is om te bewaren en als dat een OK krijgt gaan ze naar de volgende fase. Wat staat er op, wie staan er op, wanneer, waar etc, etc. Allemaal vragen om het goed te kunnen beschrijven want het moet als het eenmaal in het archief is opgenomen ook weer terug te vinden zijn.

De apparatuur om af te spelen

Heleen was getroffen door een reclamefilmpje in animatie van Verkade voor een 5 cents reep. Het zat achter een bedrijfsfilm uit 1932 van ruim een uur. Een ‘Liefdessprookje’ was de titel. Je moet dus alles van begin tot einde bekijken om zeker te weten wat er op staat en of er misschien nog meer op staat.

Ook aardig was een clip die rond het nummer “Where I Belong” van Margriet Eshuijs was gemaakt. Bij de sluis in Zaandam opgenomen en op een bijzondere manier gefilmd.

Hoe komen ze aan dat oude materiaal?  Bijvoorbeeld van bedrijven die films hebben gemaakt als presentatie of voor reclamedoeleinden. Van nieuwsuitzendingen die over de Zaanstreek gaan. Van particulieren die opnames maakten van optochten en andere evenementen.

En soms gewoon van zolder bij een opruiming. Zo is de film over de Ambachtsschool uit de jaren ’50 door oplettendheid van de echtgenote van een directeur bewaard gebleven en van de ondergang gered.

Heleen zoekt even in de database een film op.

Alles wat voor bewaren in aanmerking komt zal gedigitaliseerd worden. Soms zullen ze op de website van het archief te zien zijn, maar als er rechten van anderen op zitten kan men het alleen op de studiezaal van het Gemeentearchief zien.

Dus mocht u oude banden tegenkomen, kijk dan even wat het is en als u het niet zelf wilt bewaren, denk dan aan het gemeentearchief dat zich er met liefde over zal ontfermen.

Waar moet u aan denken? Aan alles wat maar een beetje met de Zaanstreek te maken heeft. Het kampioenschap van de club, een jubileum op de zaak, een buurtfeest, een demonstratie tegen het gemeentebeleid; echt alles. U kunt dan altijd nog bepalen of het openbaar te zien zal zijn of dat u daar voorwaarden aan wilt verbinden. Waar u van verzekerd bent is dat het op een juiste manier voor de toekomst is veilig gesteld. Heeft u iets neem dan even contact op met het gemeentearchief.

Foto’s: Ruud Meijns