Personen

Interviews met en achtergrondverhalen over bekende Zaandammers

Dienstweigeraar Tom Clardij

door Ruud Meijns

Als ik zeg “Tom Clardij” dan zegt u “Moet vrij”. Het zal zeker niet voor iedereen duidelijk zijn waar dit over gaat. Welnu, Tom Clardij  was een Zaandamse jongeman die dienst weigerde. Clardij voerde medische klachten aan als motief om te weigeren. Toen die klachten na onderzoek werden afgewezen besloot hij evengoed niet mee te gaan met het troepentransport naar Nieuw Guinea. Hij weigerde geen dienst in Nederland, maar weigerde uitgezonden te worden naar Nieuw Guinea. Verder lezen

50 jaar Zaanstad

Karel Kohlberg was de eerste die in Zaanstad werd geboren.

Toen Zaanstad bijna twee en een half uur oud was kwam Karel ter wereld. Om precies te zijn om 2.28 uur.

De ouders Karel en Joke kregen in het Julianaziekenhuis de felicitaties van de gemeente.

Karel jr. is inmiddels ook 50 jaar.

Maria Johanna Dik

door Ruud Meijns

Maria Johanna Dik  is beter bekend als het raadslid mevrouw Everhard – Dik die in 1931 als tweede vrouwelijk raadslid in de gemeenteraad gekozen werd[1].

Zij werd in 1884 in Durgerdam geboren. Vader Dik overleed in 1894. Maria groeide op in Monnickendam waar haar moeder een winkeltje dreef. In 1901 verhuisde het eenoudergezin naar Zaandam. In 1904 trouwde ze daar met Arend Everhard (Wageningen 1878 – Zaandam 1948) die bij de Artillerie Inrichting werkte. Het echtpaar vond een woning in de Russische buurt, waarschijnlijk Tolstoistraat 19 omdat mevrouw, in 1959 als weduwe nog op dit adres vermeld staat.

Mevrouw Everhard – Dik werd lid van de SDAP en zette zich in voor de vrouwenemancipatie, ze richtte leesclubs op in Noord-Holland en was lid en voorzitter van de Gewestelijke Vrouwenvergadering. In juni 1931 startte ze in de gemeenteraad waar ze zich inzette voor vrouwenzaken. Zo pleitte ze ervoor om het oude consultatiebureau op de Zuiddijk aan te houden bij ingebruikname van het nieuwe Gemeenteziekenhuis in de Frans Halsstraat. Ze beargumenteerde dat het voor jonge moeders met kind erg ver lopen was van de andere kant van de stad – de raad erkende dat en het bureau bleef voorlopig open.

In 1939 heeft mevrouw Everhard – Dik wel op de kandidatenlijst van de SDAP voor de gemeenteraad gestaan maar is ze denk ik niet gekozen. Ik zie in de benoemingen nergens haar naam meer vermeld.

Het afscheid van burgemeester K. ter Laan in 1937 met vooraan tweede van links mevrouw Everhard – Dik. Links naast haar wethouder Plooijer en achter haar het echtpaar ter Laan.

Bron: Geneanet, Gemeentearchief Zaanstad

[1] Het eerste vrouwelijke raadslid was mevrouw J.G. Spronk – Coerse – link https://www.historisch-zaandam.nl/mevrouw-j-e-spronk-coerse/

 

De geboorte van een komiek

door Ruud Meijns

Eén maart 1958 was een historische dag voor de Zaanse kleinkunst. In De Wadden in Koog aan de Zaan organiseerde de Z.L.V. (Zaanlandse Lyceum Vereniging) de jaarlijkse aspirantenavond. Van de zijde van de leraren was voldoende belangstelling. Aanwezig waren o.a. rector dr. J. Oosterhuis, de heer en mevrouw Prud’homme van Reine en de heer Leuzendam. De jury zat klaar om het geheel te aanschouwen en had drie prijzen voor de meest geslaagde stukjes.

Over de voorstelling schrijft de recensent in de Typhoon van maandag 3 maart het volgende:

‘In de eerste plaats willen wij een complimentje maken aan Freek de Jonge. Hij was deze avond de conferencier, levendig, met kostelijke mimiek en grapjes. Vooral om z’n twee liedjes “Johanna, de meid voor halve dagen” en “Adam”, lag iedereen in de zaal, leraren incluis, krom van het lachen.’

De prijzen gingen naar de groep met Surinaamse dans, de tweede prijs ging naar conferencier Freek de Jonge (groot gejuich in de zaal) en de eerste prijs ging naar Thijs Tolk voor zijn prof. Aho Saho Ling.

Later zou Freek zeggen dat toen hij in 1958 Toon Hermans op de TV zag in zijn eerste one man show wist ik wat mijn roeping was. Ik wilde in mijn eentje op het toneel staan. De start in hetzelfde jaar was meteen al goed.

Bron: Typhoon 3 maart 1958, foto: Wikipedia

Toon Nugter

door Ursulien van Berge – Bakkum

Om kwart over vier zei Hessel “Je moet stoppen. Het is tijd Hoor!”

Op 29 januari liep de zaal van Bovenkruier helemaal vol voor de lezing van Toon Nugter over het 100jarig bestaan van Jan Schoemaker -JSCOCOA. Honderdtien belangstellenden vanuit Historisch Zaandam, het Kalf, het Haaldersbroek en oud-collega’s van de fabriek stroomden naar binnen, nieuwsgierig naar de praatjes en plaatjes èn het mooie boek van Toon.

Ik ken de familie Nugter van de tijd die ik op het Haaldersbroek woonde en ik was benieuwd naar zijn verhalen in zijn boeken over het Haaldersbroek, het Kalf en de fabriek. Het is stil op het Haaldersbroek, dat is niet altijd zo, volgens Toon wordt berm in elkaar gereden door al het verkeer dat tegenwoordig over de smalle paden ‘raast’. Zelfs Albert Heijn komt er tegenwoordig bezorgen. Verder lezen