Glas-in-loodschatten in Zaandam

door Ruud Meijns

Afgelopen zaterdag (27 juli) gaf de kunsthistorica mevr. Clara Bruins een rondleiding langs de glas-in-loodramen van Bonifatiuskerk in de Oostzijde. De kerk, ontworpen door de bekende kerkarchitect Albert Margry en in gebruik genomen in 1900, heeft een groot aantal bijzondere ramen die in de loop der tijd door parochianen zijn geschonken.

Er zijn 5  ramen in het koor gewijd aan de patroonheilige van de kerk. Elk raam vertelt een verhaal en in het geval van St. Bonifatius zien we hem de heilige boom (Donarseik) omhakken en in een volgend raam wordt de bisschop bij Dokkum vermoord met de bijbel in z’n hand om het zwaard af te weren. Ook families, die welvarend waren geworden in de industrie zoals de familie Blans of Kamphuijs, schonken ramen aan de kerk.

Een ander raam is in 1956 geschonken door de katholieke arbeiders bij gelegenheid van het 60 jarig jubileum van de Katholieke Arbeiders Beweging (K.A.B.). In het midden staat de heilige Jozef, hij was een timmerman, met een zaag in z’n hand en aan z’n voeten een Zaans huisje. Niet te vergeten links een arbeider die zich het zweet van z’n voorhoofd wist. De arbeiders kenden het gezegde ‘in het zweet uws aanschijns zult gij uw brood verdienen’ uit ervaring want in die tijd werkten de arbeiders nog 12 à 14 uur per dag.

Aan één der pilaren hangt het vaandel van de Roomkatholieke bouwvakkersbond St. Jozef, gesticht ten tijde van de bouw van deze kerk. Er is veel geschiedenis te zien in de kerk.

Het gezelschap belangstellenden werd langs alle ramen geleid met bij elk raam een uitleg van wat er op te zien was.  Speciale aandacht kregen de 14 glas-in-loodramen die in 1946 en 1957 in het St. Jan Ziekenhuis werden geplaatst. Via het Zaans Medisch Centrum zijn ze nu in de Bonifatiuskerk te bezichtigen. De  ramen (60 x 240 cm) van de kunstenaar Karel Trautwein, vertellen over de Zeven Werken van Barmhartigheid en dat zijn:

De hongerigen spijzen                                                

De dorstigen laven

De naakten kleden

De vreemdelingen herbergen

De zieken verzorgen

De gevangenen bezoeken

De doden begraven

In dit raam zien we de twee eerste werken.

Voor belangstellenden is de kerk elke zaterdag van 13.00 uur tot 16.30 geopend voor bezichtiging. Er liggen folders over de bezienswaardigheden in de kerk.

St. Bonifatiuskerk, Oostzijde 14 in Zaandam.

Aanvulling: per 30-11-2021