Hogendijk 19   

 door Ruud Meijns                                 

Het is in ieder geval te hopen, dat men niet zonder meer de moker zal hanteren, om dit oude stukje Zaanse Glorie te doen verdwijnen’. Deze oproep van Frans Mars in zijn rubriek Zaanse Glorie was tevergeefs. Hoewel er plannen waren om het houten pand naar de Zaanse Schans te transporteren heeft dat het niet gehaald; het pand was al teveel vervallen en dus is het toch nog onder slopershamers gevallen.

De tekening is van Frans Mars uit zijn artikel.

Het huis stond op de Hogendijk in de nabijheid van waar de scheepswerf van de gebr. Brouwer was gevestigd. In 1862 staat het genoteerd als het eigendom van Remmert Klaaszn. de Vries, koopman uit Zaandam. In 1866 laat hij er een deel aan bouwen. Het staat in 1868 nog op zijn naam. Daarna komt het in 1895 in het bezit van Elisabeth Latenstein (1837-1917), de weduwe van Willem van de Stad. Willem van de Stadt overleed jong, in 1866. 

In 1906 komt het pand in het bezit van Willem Jacobus Prins de Jong (1861-1929) getrouwd met Elisabeth Willemsdr. van de Stadt (1862-1942).  Willem Jacobus Prins de Jong was cargadoor[1], mede firmant van het cargadoorsbedrijf Amons & Co.  W.J. Prins de Jong overleed in 1926 zodat zijn weduwe de laatste bewoonster van het pand was.

Deze laatste, de weduwe  Elisabeth van de Stadt overkwam in 1942 nog een ernstig ongeval toen bij het koken haar schort vlam vatte en zoals de krant het schrijft, ‘..en spoedig stonden haar kleren in Lichterlaaie. Zij viel op de grond en zou ongetwijfeld zijn omgekomen, indien niet een voorbijganger had ingegrepen.’  Zij is wel in hetzelfde jaar 1942 overleden.

De foto is van 1945

 In 1943 volgt dan de verkoop van Hogendijk 19 aan de NV. Keg’s Groothandel. Later zal Keg onderdeel worden van Albert Heijn N.V.

Zoals gezegd heeft het nog een periode op een lijstje gestaan van panden die eventueel naar de Zaanse Schans zouden kunnen worden overgebracht. De eigenaar Albert Heijn B.V. zegde toe een bijdrage in de overplaatsing te willen doen. Bij onderzoek bleek dat het oorspronkelijk huis kleiner was geweest en een andere vorm had. In de 19e eeuw had men het dak vervangen en de deur naar het midden van de voorgevel verplaatst.

Men stond toen voor de keus het in een slechte staat verkerende huis te reconstrueren maar door gebrek aan voldoende gegevens is daar vanaf gezien[2].

En zo verdween tenslotte een mooi pand. Hier nog in 1965 met een mooie Chevrolet ernaast geparkeerd.

[1] Een cargadoor, scheepsagent, scheepsmakelaar of scheepsbevrachter brengt de transportcontracten tot stand tussen reder en de aanbieder van de lading.

[2] Gegevens uit Anno 1961-1962 NR.-4