Oliemolen De Strijd/ De Gedurige Strijd

Door Ruud Meijns, *met dank aan Wim Rijkenberg.

Foto’s van molens toen ze nog overheersten in het landschap en nog de ruimte hadden om wind te vangen geven vaak een mooi beeld hoe Zaandam en omstreken er toen bijlagen. Zo maakte ik kennis met oliemolen De Strijd op het Kalf. De Braaksloot met de molen ernaast en dan die ruimte, die leegte zoals hieronder.

Op de foto uit 1904 zien we De Strijd nog in volle glorie samen met molen De Dood. Aan de overkant van het water de Braakdijk. Voor lezers die onbekend zijn met de omgeving hier een andere foto die laat zien waar men de molen moet situeren op het Kalf. Rechtsachter de R.K. Kerk St. Maria Magdalena.

Van de kleine oliemolen de Strijd is het bouwjaar niet precies bekend. De molen zal hoogstwaarschijnlijk omstreeks 1680 zijn gebouwd. De eerste vermelding dateert van 14 februari 1683, toen Claes Pietersz. Kalf de molen tegen brand verzekerde in een assurantiecontract. Pas op 25 oktober 1686 ontving Claes Kalf de windbrief voor de Strijd en de hierbij behorende verbandbrief kreeg hij op 15 augustus 1693: ”Olymolen de Strijt op het Kalff aan de Braakdijk; belend ten oosten de Wed. van Willem. Erfpacht 4 caroligulden.”. (info: Molendatabase)

De molen heeft het tot 1949 gered want in de nacht van 21 op 22 februari van dat jaar werd De Strijd door brand verwoest. Twee jaar eerder was de molen in eigendom gekomen bij de vereniging de Zaanse Molen.

Rechts molenaar Jan Battem op molen De Strijd aan het vangtouw bij het kruirad. Achter Battem de Braaksloot met enkele woningen. Na van Battem is de molen nog verhuurd geweest om er gerst in te malen.

In opdracht van de Zaanse Molen waren recent nog herstelwerkzaamheden door de firma Jongejans uit Westzaan uitgevoerd.

Brandweercommandant Kakes kreeg rond half drie een telefoontje, agent Oppewal reed bij het Heerenhuis en zag de brand ontstaan. De brandweer was met kring 3 en de vrijwillige brandweer snel ter plaatste maar de felle wind maakte er snel een einde aan. De molen was verloren.

Hier de resten van oliemolen De Strijd.

Foto’s vereniging de Zaanse Molen.