Nachtwerk in 1927 *
door Ruud Meijns
De krant de Zaanlander bracht voor de lezers een mooi staaltje van participerende of undercover journalistiek door een periode als boeven verkleed door nachtelijk Zaandam te lopen. Ze reageerden op berichten dat het inbrekersgilde de laatste tijd nogal huis hield in de stad.
De uitgever zegt het als volgt, ‘In den nacht van Woensdag op Donderdag der vorige week hebben een nieuwsbladreporter en een ingezetene, te voet, per motor en per fiets alle straten der stad geinspecteerd om een indruk te verkrijgen, hoe Zaandam des nachts bewaakt wordt. De daarbij opgedane ervaringen meende ik den Zaandammers niet te mogen onthouden, doch in een vlugschrift vast te leggen. Voor de waarheid van den inhoud sta ik mede, persoonlijk in. De Uitgever, M.A. Ooms, Ged. Gracht, Zaandam.’
foto: Op de Gedempte gracht kijkt men naar de sportuitslagen voor de boekhandel van de heer Ooms. Verder lezen
Historisch Café gaat terug naar De Zaanstreek in oorlogstijd
Op maandagmiddag 22 april organiseert de vereniging Historisch Zaandam het laatste Historisch Café van dit seizoen. Op deze middag zal de film ‘De Zaanstreek in oorlogstijd’ worden vertoond.
In deze film vertellen filmmaker Robert van Tellingen en publicist Erik Schaap aan de hand van opnieuw ontdekte beelden uit de Tweede Wereldoorlog de geschiedenis van onderdrukking en verzet in de Zaanstreek. De film belicht met name het dagelijks leven in de voormalige Zaangemeenten tijdens de oorlog.
Meerdere archieven en particulieren stelden het gebruikte materiaal beschikbaar. Voor het eerst is in deze unieke documentaire het complete Zaanse oorlogsverhaal op film te zien. Van de bezetting tot de Hongerwinter en van de Jodenvervolging tot de bevrijding.
Het Historisch Café is maandag 22 april van 14.00 tot 16.00 uur in het buurtcentrum De Bovenkruier, Drielse Wetering 49 in Zaandam-Kalf. Inloop vanaf 13.30 uur. De toegang is gratis, een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld.
Foto genomen door Johan Gons uit woonkamerraam van de bovenwoning in de Czarinastraat in 1942 GAZ 21_47484
Een patent *
door Ruud Meijns
Ik kreeg een patent in handen uitgegeven door de Provincie Noord-Holland voor de gemeente Zaandam voor het dienstjaar 1886/87 ten behoeve van Cornelis van der Woude als ‘Binnenlandsch koopman in oud ijzer, vodden, enz. tevens staande op de weekmarkten alhier’. Achterop het biljet staat naast het adres een berekening geschreven mogelijk van inkomsten of juist uitgaven.
Een bijzondere schenking
door Ruud Meijns
Op de maandagmiddag in de Bovenkruier ontvangen we graag bezoekers. Zo kwam mevrouw Yvonne Sibbing met haar man enkele mappen brengen boordevol met foto’s door haar moeder, mevrouw M.J. Stolp-de Groot (1936 – 2022) gemaakt. Voor onze vereniging een schat aan unieke plaatjes van Zaandam en omgeving.
Mevrouw Stolp de Groot werd in Arnhem geboren, trouwde in 1961 met J.J. Stolp (1936 – 2023) en woonde vanaf 1963 in Zaandam. Enkele jaren in het Kogerveld, verhuisde naar de Zuiderven en tot 1996 op het Pauwenven waarna het echtpaar naar Heiloo verhuisde. Ze kregen twee kinderen Yvonne en Marcel.
Mevrouw Stolp in 1965
Vanaf het moment dat ze zich in de Zaanstreek vestigde heeft mevrouw Stolp zich geïnteresseerd voor de geschiedenis van de streek. Ze verzamelde ansichten van de Zaanstreek en van molens. Ze knipte stukjes uit de krant. Ze las veel en verzamelde o.a. boeken van Cor Bruijn en andere Zaanse schrijvers. Verder lezen
50 jaar Zaanstad en het ‘Vijfje’
Nu we met 50 jaar Zaanstad terug in de tijd gaan, mag ‘Het vijfje’ natuurlijk niet ontbreken. Op het bankbiljet van 5 gulden stond een nummer en was daarmee uniek. Er was maar één briefje met dat nummer in omloop. 
De pret was dat dat het briefje op een in de krant vermelde plek in de Zaanstreek in omloop werd gebracht door een medewerker van de krant. Daarna verscheen in de krant het bericht dat het vijfje was uitgegeven en werd het nummer bekend gemaakt. 
Portemonnees werden open getrokken om naar het nummer van de vijfjes te kijken. Want….. er waren flink wat prijzen mee te verdienen. Winkeliers, kooplui van de markt en anderen neringdoenden zetten er prijzen op en hoe langer het duurde voor het boven water kwam hoe groter het prijzenpakket. Ten eerste de premie die de krant zelf op het vinden had gezet; elke week kwam er vijf gulden bij. 
In maart 1974 stond het bedrag al op fl. 75,00 en dan al die prijzen nog van de winkeliers. Was het vijfje niet boven water gekomen, werd er een nieuw vijfje in omloop gebracht en het prijzenpakket ging gewoon mee. En hier nog de voorkant van het biljet.