Even voorstellen
Op initiatief van de Vereniging Zaans Erfgoed werd een half jaar geleden een werkgroep in het leven geroepen die de mogelijkheden voor het opstarten van een dergelijk vereniging voor Zaandam moest onderzoeken en nu is het dan zover.
Tijdens de eerste officiële ledenvergadering op maandag 23 april 2018 in het Zaans Museum, zal het bestuur benoemd worden, en gaat de jongste historische vereniging in de Zaanstreek van start.
Het bestuur bestaat uit: voorzitter Ton R. Vermij, secretaris Hessel Kraaij, penningmeester Nora Rodenburg, Ruud Meijns, Astrid Plekker en Paul Vreeken.
Verder staan er twee lezingen op de agenda:
85 jaar Video- Filmgroep Saenden
Dit jaar viert de video-filmgroep Saenden haar 85-jarig bestaan. Het is bijna niet meer voor te stellen, maar er was een tijd dat het maken van een filmpje een luxe was die maar weinigen zich konden permitteren. Over die ontwikkeling spraken we met Willem Kleijn, Huub Kersten en Remmet Ouwejan van de Video-filmgroep Saenden. De groep werd op 29 mei 1933 opgericht als de smalfilmgroep Saenden in het restaurant van Poeteren aan de Nicolaasstraat in Zaandam, waar nu het Zaantheater staat. Smalfilmgroep Saenden was onderdeel van de Nederlandse smalfilmliga. Doelstelling van de Liga was ’zowel het maken als het vertonen van amateurfilms te bevorderen’.
Spaansche griep – Hoesters Past Op
1918 – De Eerste Wereldoorlog was nog in volle gang. Hoewel Nederland neutraal was, kende men ook hier voedselschaarste vanwege blokkades. Door de slechte voedselvoorziening werden mensen kwetsbaar. In ons land trad de Spaanse griep in drie golven op: een goedaardige periode in de zomer van 1918 en een veel ernstiger vorm in het najaar en de winter van 1918 tot de zomer van 1919. Een derde mindere golf kwam in het voorjaar van 1920. Het officiële aantal slachtoffers van de griep in Nederland beliep 21.284. Daar komen echter nog bij de mensen die door deze griep longontsteking hebben gekregen en daarvan niet zijn hersteld. Dit aantal beliep 38.000. Het totale aantal slachtoffers van deze griep beliep dus in Nederland bijna 60.000 mensen. Het sterftecijfer schoot in 1918 omhoog van 13 naar 17 promille. (foto: Flickr)
Hoe was het in de Zaanstreek?
Begin juli 1918 wordt er nog in algemene termen in de krant melding van gemaakt. Extra schoonmaakbeurten voor vertrekken en meubilair in plekken waar mensen samen komen. Goed handen wassen. Hieraan werd toegevoegd dat ‘de ziekte tot dusverre in het algemeen geen kwaadaardig karakter vertoont.’ Maar al op 23 juli meldt de krant dat er in Zaandam 1 geval van Spaansche griep is geconstateerd; bij een militair die voor verlof thuis kwam.
Waarom de weduwe moest verdwijnen?
De weduwe moest verdwijnen omdat ze in de weg stond van de vooruitgang. Het ging natuurlijk niet om de persoon, maar om het bedrijf van Wed. B. Ros die een stalhouderij op de Zuiddijk dreef. Met de groeiende stad en de toename van het verkeer bleek de verbinding naar het oostelijk deel van Zaandam, via de Noorder- en Zuiderkerkstraat te krap. Er moest een oplossing worden gevonden.
Feest in 1944
Toen ze in de Transvaalbuurt in 1944 hoorden van de landing in Normandië dachten ze dat de oorlog wel snel voorbij zou zijn. Reden voor een feestje dus en men sloeg aan het organiseren. Er werd wel toestemming gevraagd om een feest te houden maar met als officieel doel om het moreel van de bevolking hoog te houden en daarvoor gaf de Ortz Commandant toestemming.
Verkiezingen
De verkiezingen zijn geweest, stemmen geteld en de zetels zijn verdeeld. Met de keurig geprepareerde verkiezingsborden ging het er weer netjes aan toe. In het verleden werd er nog echt werk gemaakt van het beïnvloeden van de kiezer, getuige de foto hieronder waarbij een opgetuigde auto door de stad trok om de mensen over te halen op Louis de Visser te stemmen. Louis de Visser was van de CPH (Communistische Partij Holland), de latere CPN. Het waren roerige tijden in de jaren ’20 van de vorige eeuw.
Verder lezen
Lezingen over Zaanse bedrijvigheid – Pielkenrood en Honig – bij Glaasje Erfgoed
Zondagmiddag 18 maart wordt in de Vermaning, Lagendijk 34 in Koog aan de Zaan, door de Vereniging Zaans Erfgoed weer een Glaasje Erfgoed gehouden. Onder de titel Bedrijvigheid in Zaandijk en Koog: Pielkenrood en Honig krijgt u meer te horen over de geschiedenis van deze twee oude Zaanse ondernemingen, die inmiddels beiden deel uitmaken van buitenlandse ondernemingen. Sprekers zijn Ed Pielkenrood, over 123 jaar Pielkenrood, en Fred de Vries en Jan Smit over 150 jaar Honig.
Historisch Zaandam nu officieel van start
We kenden in de Zaanstreek al de Historische Vereniging Koog-Zaandijk, de Historische Vereniging Wormerveer, het Historisch Genootschap Crommenie, het Historisch Genootschap Assendelft, de Oudheidkundige Commissie Jisp, de Historische Vereniging Westzaan, het Historisch Genootschap Wormer en de Stichting Oudheidkamer Oostzaan. Maar waarom geen Historische Vereniging voor Zaandam?
Object
Op Facebook hebben we de vraag gesteld, wat is dit? Het antwoord vindt u hier: Dit is een stijgbeugel of balkenvlotterspoor die de mannen die op de houtbalken in het water van de haven werkten onder hun schoenen of laarzen droegen. De balken werden van het schip los in het water gekieperd en het was de taak van de vlotters om ze aan te pikken met hun haken en er vlotten van te maken om die naar de houtbedrijven in het veld te transporteren. Het spoor onder hun voeten zorgde ervoor dat ze zich op de balken staande hielden.
Vlotters in de haven aan het werk. Foto is van E. Marcuse.
Een eenzame vlotter op de balken in de Jaap Haversluis die achter een slepertje de vlotten bij elkaar moet zien te houden richting houtbedrijven.
IJspret
Nu het flink vriest, gaan de gesprekken vaak over hoe streng de vorst vroeger wel niet was. Eigenlijk is het een verrassing dat de vorst zich nog zo laat zien deze dagen.
Voor onze generatie was die van 1963 streng, auto’s op het ijs om even iets weg te brengen getuige deze foto bij de Kalverringdijk.