Historisch Zaandam

Vissers in nood

door Ruud Meijns

140 jaar geleden, eind januari 1884 woedde in Holland een fikse storm die veel schepen in nood bracht. Vooral op de Zuiderzee kwamen vele schepen en vissers in gevaar. Bij Durgerdam kon een deel van de vissersvloot niet op tijd binnenkomen; van vijf botters is niets meer vernomen. Botters uit Huizen en van Marken zouden zijn verongelukt.

Botters waren bij uitstek schepen voor de Zuiderzee en de kustvisserij. Ze hadden een hoge kop waarmee de zee wordt gekeerd en waaronder het leefgedeelte voor de bemanning ligt. De bemanning bestaat uit 2 tot 4 koppen, afhankelijk waarop gevist wordt.

Botter MK63 uit Hoorn

Ook een Zaanse botter van schipper Hendrik Kraaijer kwam in de problemen. Verder lezen

Historisch Café met presentatie over de voormalige Spoorbuurt

Op maandag 26 februari 2024 houdt Dik Vermeulen een presentatie over de voormalige Spoorbuurt te Zaandam. Dik is in de jaren vijftig geboren in de bakkerij in de Willemstraat. Een jaar geleden is van zijn hand een boek uitgekomen over het leven van zijn ouders. In het boek “Anton en Truus, het bakkersechtpaar uit de Willemstraat”, wordt ook een beeld gegeven van de Spoorbuurt. Vandaar dat de Vereniging Historisch Zaandam hem heeft uitgenodigd om wat meer te vertellen over dit voor de eeuwwisseling gesloopte deel van onze stad.

Tijdens deze bijeenkomst vertelt Dik de aanwezigen over de Spoorbuurt, die vanaf de eerste woning tot aan de sloop van deze wijk ruim honderd jaar heeft bestaan. Hij neemt de bezoekers mee op een virtuele wandeltocht door de straten die destijds in de – ook wel zogenoemde – Oranjebuurt lagen. Daarbij staat hij stil bij enkele huizen en gebouwen. Ook haalt hij grote en kleine gebeurtenissen aan die daar in de vorige eeuw hebben plaatsgevonden. Aan de hand van krantenknipsels en foto’s laat Dik onze gasten (nader) kennismaken met enkele voormalige bewoners.

Het Historisch Café is maandag 26 februari van 14.00 tot 16.00 uur in het buurtcentrum De Bovenkruier, Drielse Wetering 49 in Zaandam-Kalf. Inloop vanaf 13.30 uur. De toegang is gratis, een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld.

Lezing Spoorbuurt groot succes

Het Historisch Café van 26 februari werd een zeer succesvolle middag waarbij de zaal om even over half twee al bijna vol zat. Dus snel stoelen bijplaatsen. Uiteindelijk stonden er 106 stoelen in de bomvolle zaal. Dik Vermeulen vertelde ons aan de hand van een prachtige en zeer uitgebreide powerpoint presentatie over de geschiedenis van de Spoorbuurt vanaf de allereerste bebouwing in ca. 1880 tot aan de laatste sloop in 1995. Een verslag van Ruth Pos leest u hieronder.

@ Ruth Pos op Facebook: Tijdens een bomvol Historisch Café vanmiddag bij Vereniging Historisch Zaandam gaf Dick Vermeulen een presentatie over de voormalige Spoorbuurt in Zaandam waar hij in de 50er jaren werd geboren in de bakkerij, sinds 1949 van zijn ouders Anton en Truus Vermeulen in de Willemstraat. Het 1e spoorstation van Zaandam werd geopend op 1 nov.1869. De Spoorbuurt werd aan het einde van de 19e eeuw aangelegd en heeft ruim 100 jaar bestaan. Dick liet vele historische foto’s, kadastrale- en bouwtekeningen, en talloze krantenknipsels op het scherm passeren en vertelde onnoemelijk veel smeuïge verhalen en anekdotes over het ontstaan van de straten en stegen met de koninklijke namen waardoor de Spoorbuurt ook vaak Oranjebuurt genoemd werd, de winkeltjes die er kwamen, waarvan er bijv. in de Oranjestraat wel 3 kruideniertjes waren op nr.9, 29 en 39, de paard-en-wagens en de bakfietsen die voor het vervoer gebruikt werden, de café’s, de koffiehuizen en de bewoners! Maar ook over de vele branden die destijds plaats vonden en over inbraken, diefstallen, messentrekkerij, huisuitzettingen en zelfs een wurgmoord die gepleegd was in de Anna Paulownastraat op een Turkse in 1973. Daartegenover stond burenhulp hoog in ‘t vaandel en kwamen er vele beroemdheden voort uit de Spoorbuurt, zoals schrijvers Carry van Bruggen en C.Joh.Kievit, voetballers Dick Helling en Hans Deen, helderziende Siem Boering, Ome Thijs Zwenne van de aardappelen en een aantal bekend geworden muzikanten. Anja K. verkocht in 1995 als allerlaatste haar huis in de Willemstraat, vertelde ze mij. De sloop van de oude Spoorbuurt kon afgemaakt worden…

Volle Bak

door Ruud Meijns

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bij de lezing op 29 januari 2024 van Toon Nugter over de cacaofabriek van Jan Schoenmaker b.v. was de zaal goed bezet. In de pauze en na de lezing had Toon nog gelegenheid om wat producten van Schoenmaker te laten zien en van commentaar te voorzien. Toon Nugter derde van links aan het woord.

De Hogendijk uit de jaren 1945 – ‘60

door Ruud Meijns

Guda van de Burg (1941) vertelt over haar jeugd op de Hogendijk en over de bewoners. Ze vertelt over de periode van 1945 tot 1960. We doen het in twee delen en elke keer beginnen we aan de Provincialeweg.

Deel 1: van Provincialeweg tot Czaar Peterstraat – de Noordkant van de dijk

De Hogendijk was eigenlijk een dorp op zichzelf alles was er van de slager tot kruidenier – alles. Ik ben op nr. 83 geboren. Het huis staat er niet meer. Het is gesloopt voor het schooltje.

Voor mij begon de Hogendijk bij het kaaspakhuis van KEG aan de Provincialeweg. Daarnaast lag beneden een palenhandel van Van Ederen en Beekhoven. Daar stond een mooi huis en ik heb nooit geweten wie van de twee er woonde; van Ederen of Beekhoven. Daarnaast was café West End dat was van Mientje Ligthart en later werd het van zwarte Dennis. Dan het pand van Stolk een kapper annex tabakswinkeltje. Dan kreeg je twee huizen. De eerste weet ik niet precies, Weeteling dacht ik en in dat andere woonde Wehnes en die man werkte bij mijn vader bij houthandel Vet.

Dan kwam de smederij van Thesing op de hoek van het Rustenburg. Aan de andere kant van het Rustenbrug was melkboer Beemster. Daarnaast was Jan Groot, dat was een café waar mijn vader ’s avonds werkte. Daarnaast was een zaal waar van alles te doen was; muziek, dansen. Mijn moeder heeft er nog dansles gegeven met de zoon van Brendgen, van de De Lichtbron. Er werden ook danswedstrijden gehouden en later werd het Negrijn en het heette ook nog Old Gun. Daarnaast zat kruidenier Kwikkel dat werd later Ko Theeuwis. Daarnaast kreeg je een steeg en dan kapper Westerhuis En daarnaast zat nog een tabakswinkel van Ooms. Verder lezen

Hogendijk 5 – Patentolie – Avis

door Ruud Meijns

Waar nu op de Hogendijk het politiebureau en het Zaantheater staan was ooit de oliefabriek van A.F.G. Avis gevestigd. Een patentoliefabriek. In de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw voor verlichting gebruikte geraffineerde olie. August Frederik Gerbrand Avis was 29 december 1849 geboren in Westzaan en is 23 september 1911 in Zaandam overleden. Hij was getrouwd met Neeltje Honig (1848-1933) uit Koog aan de Zaan.

De plek, nummer 5, waar het fabriekje en kantoor staat is op deze huisnummerkaart van 1909 goed aangegeven.

 

Avis had het fabriekje op de dijk overgenomen van Sybrand Kuiper. Avis verbouwde in 1878 de fabriek en plaatste er in 1884 een nieuw kantoorgebouw bij. Rechts de voorgevel van het kantoor aan de Hogendijk. Verder lezen