‘t Pape padje

een kleine geschiedenis

door Ruud Meijns

Een Pape padje in de Oostzijde, jawel. Je zou zeggen dat dat niet zo gek is met een katholieke kerk in de nabijheid. Maar het pad was er al voordat een katholieke kerk werd gebouwd. En dat is ook niet zo vreemd omdat vóór de reformatie de katholieke godsdienst de enige was die men kende. 

 

Het Pape padje is te vinden op de kaart van Oostwoud uit 1794 en op een kaart uit 1819. Het pad ligt tussen de Halstraat en de Bloemgracht met een sloot er tussen in. Maar daar ligt de Bloemstraat zult u zeggen. Dat klopt en het is hetzelfde pad, alleen de naam is veranderd.

 

In een raadsvergadering in november 1892 werd de naam Papenpadje veranderd in “Bloempad”. In dezelfde vergadering werden ook alle straatnamen die eindigden op    ‘-je’ van dit verkleinwoordje ontdaan. Dus geen padjes meer.

Hier de Bloemstraat met rechts de muur van de Sancta Maria.

Volgens de volkstelling van 1899-1900 waren de volgende huisnummer op de inmiddels in Bloemstraat herdoopte pad aanwezig: 1, t.m. 7 alle nummers en 9, t.m. 25 alleen de oneven nummers, samen 16 huisnummers.

 

Al eerder werd besloten de sloot tussen het Papenpadje en de Halstraat te dempen. Toen de sloot gedempt was werd op de kop aan de straatkant, de Oostzijde een brandspuithuisje gebouwd voor Spuit VII. Ik kende het gebouwtje alleen als plek van schoenmaker Exalto. Het was net een kabouterhuisje, maar nu snap ik wel waarom het zo klein was want er hoefde alleen maar een brandspuit in te staan en die waren toen niet zo groot.

Bij het zien van de huidige afmetingen van de Bloemstraat denk je al snel een klein paadje, zal weinig te doen zijn geweest, maar een blik in de kranten van lang geleden laat zien dat er wel degelijk genoeg reuring was op het pad.

 

Zo vond ik een advertentie uit 1873 van een bewoner, Weduwe D. Kaal die haar zaak op het Papenpadje in “Kruideniers en Grutterswaren” overdraagt aan haar dochter. Er zijn geen echtgenoten in het spel want moeder en dochter zijn weduwe. Een trieste omstandigheid die misschien aangeeft hoe zwaar en soms ook gevaarlijk het werk voor de mannen was.

Er waren meer dames die in eigen onderhoud moesten voorzien. In de krant van 1879 staat een advertentie van de gezusters Kuijk, ‘Wollennaaisters[1]’ die gelegenheid hadden om leerlingen te plaatsen. Ook bij A. Groot, Papenpadje, Oostzijde  kon een fatsoenlijk burgermeisje geplaatst worden voor een opleiding in Hand en Machinewerk.

Wat nog meer

Op twee verschillende nummers, Papenpadje met als nummer Oostzijde, C 230 en 239 werden ‘netten Commensaals’ gevraagd of een ‘wasch aan huis’.  En op het pad woonde ook nog de rietdekker dhr. J. Hagmeijer. Hij bood te koop aan een ‘kippenhok met dubbelen ren en riet gedekt’. Deze nummers met een C ervoor zijn nog voor de hernummering van 1900. Kaartje uit 1940

 

Er werd ook nog gebouwd en verhuurd aan het pad, altijd met de vermelding ‘Oostzijde’ erbij. Er was een openbare inschrijving voor het bouwen van een ‘Koopmanshuis aan het Papenpadje, Oostzijde alhier’.

De makelaar Meindert van Orden bood ter ‘Amotie[2]’ de opstal van een goed onderhouden en weldoortimmerd Burger-woonhuis, wijk C, no. 228 en 229 op het Papenpadje (te Zaandam Oostzijde).

In 1891 vindt er een openbare verkoping plaats door makelaars W. Poel Jz.. en C. Poel in het logement ‘Het Wapen van Amsterdam van:

1 Woonhuis verdeeld over twee woningen nr. 235 en 236 op het Papenpadje Noordzijde verhuurd voor f 1,40 per week en

  1. Een bleekveld t.o. perceel 1 te Zaandam, Oostzijde, Papenpadje (zuidzijde) groot 1 are en 20 centiaren.
  2. Een voor weinige jaren nieuw gebouwd huis, verdeeld over 4 woningen 237 – 240 van steen met erf. Te Zaandam, Oostzijde, op het Papenpadje (noordzijde), groot 2 aren 54 centiaren, verhuurd voor f 5,– per week.

Er zal vast nog meer te vertellen zijn, maar dit was een kleine geschiedenis dus laat ik het hierbij.

[1] Kleermakers waren er speciaal voor mannenkleding. Voor dames- en kinderkleding moest je naar de wollennaaister. Een wollennaaister moest twee jaar als leerling hebben gewerkt voor ze examen kon doen.

[2] Ter Amotie betekent met de bedoeling om het te slopen.