Czaar Peterstraat
Wegsloot
door Ruud Meijns
In 1926 vierde de Nutsspaarbank in de Czaar Peterstraat haar eeuwfeest. In de krant stond, naast een lang gedicht van een tevreden spaarder een foto van het gebouw aan de Czaar Peterstraat. Wat me opviel was dat er een reling te zien was.
Op een kaart van die tijd is te zien dat er toen nog een wegsloot liep en moest men een bruggetje over om verder de Czaar Peterstraat in te kunnen.
Oorspronkelijk liep de sloot naar het noorden door naar de Westzijde maar dat deel van de sloot is al vroeg gedempt.
Naar het zuiden toe liep de sloot langs het Krimp en werd dan de dijksloot van de Hogendijk. Het deel bij het Krimp is ook al lang gedempt.
Illustraties: Gemeentearchief Zaanstad
Bewaarschool Czaar Peterstraat
door Ruud Meijns
“ Tot de schoonste inrigtingen van weldadigheid onzer eeuw behooren ongetwijfeld de Bewaarscholen, inzonderheid voor kinderen uit de meest behoeftige volksklasse, waarbij de beschaving nog zoo veel te wenschen overlaat”.
Zo staat te lezen in: De Bewaarschool, praktische handleiding.., uit 1845.
Deel uit het schilderij Bewaarschool in Amsterdam (Max Liebermann, 1880).
Zoals we nu kleine kinderen opvangen die nog niet leerplichtig zijn kan niet vergeleken worden met hoe men vroeger kinderen in ‘Bewaring’ gaf. De schooltjes waren niet meer dan bewaarplaatsen van kleuters van minder gegoede burgers met de bedoeling de moeders gelegenheid te geven iets bij te verdienen voor het gezin. In Zaandam waren meerdere bewaarscholen. Over de kwaliteit valt weinig te zeggen maar meer dan bewaren was het vaak niet. Verder lezen
Straatnamen in de Russische buurt
De Russische buurt heeft straatnemen die allen herinneren aan de bijzondere band tussen de stad en het rijk der Czaren uit het huis Romanov. Maar wie zijn de personen die schuil gaan achter de namen in deze straten? In alfabetische volgorde volgt hier de verklaring. foto van Golofkinstraat
Deze buurt te Zaandam, tussen de oude havenkom van Zaandam, de Dam, Hogendijk, de Rozengracht en het Rustenburg. De Russische Buurt werd aan het einde van de 19e eeuw gebouwd, in samenhang met de overkomst van Delftse werknemers van de Artillerie Inrichtingen. De naam Russische Buurt werd gekozen doordat Czaar Peter een week in een huisje aan het Krimp woonde. De meeste straten in de wijk werden vernoemd naar personen uit zijn gevolg. Beginjaren ’80 was de Russische Buurt stadsvernieuwingsgebied. (Zaanwiki)
Enkele namen uit het verleden zoals de Sophiastraat en de Jaap Haverstraat zijn na de herinrichting niet teruggekomen. Daarvoor in de plaats zijn voor de namen Tjechov-, Koerakin- en Poeskinstraat gekozen; ook Russisch. De verklarende teksten voor deze nieuwe straten zijn door ons samengesteld. De teksten voor de ‘oude’ straten in de Russische buurt zijn van de hand Ron Couwenhoven.
Hier volgen de beschrijvingen Verder lezen
De Witte School
door Ruud Meijns
De Witte school in de Russische buurt. Het is de school die de meesten van ons kennen als de huishoudschool in de Czaar Peterstraat hoek Czarinastraat. Maar deze school begon als een openbare lagere school. Later heeft de school nog dienst gedaan als christelijke huishoudschool en nog weer later als een combinatie van huishoudschool/technische school Cor Kakes. Verder lezen
Koesteeg – een hindernis
door Ruud Meijns
Het Czaar Peterhuisje op het Krimp was tot begin vorige eeuw vanaf de Hogendijk te bereiken via twee kleine bruggetjes. Het eerste bruggetje lag bij de Lage Horn en het tweede gaf toegang via de Koesteeg.
Voor de goede orde er was nog geen Czaar Peterstraat, nog geen Czarinastraat en geen Russische buurt. Achter het Krimp en het Czaar Peterhuisje lag het Krimperven.
Door velen werd de toegang door de krappe Koesteeg als een karakteristieke toegang gezien die bijdroeg aan de folklore rond het huisje. Anderen vonden dat je hoogwaardigheidsbekleders niet door zo’n armzalig steegje kon laten wroeten. Verder lezen