Vreemdelingen

door Ruud Meijns

Er is tegenwoordig een hoop te doen over vreemdelingen. Gedoe over de vraag wie of wat een vreemdeling is.

Een definitie: Een vreemdeling is iemand die niet de nationaliteit van een land bezit of niet wettelijk inwoner is van een staat. Het kan ook verwijzen naar iemand die onbekend is met een bepaalde plek of omgeving, of iemand die niet direct tot een bepaalde groep behoort.

In het boek over de geschiedenis van de Banne Westzaan, waar Westzaandam onder viel, staat het volgende verhaal te lezen.

In 1739 wilden Jan Justus Leijs en Trijntje Jurriaans in West-Zaandam trouwen. Dat verzoek werd echter geweigerd waarop de trouwlustigen zich tot het Hof van Holland wendden om alsnog toestemming te krijgen.

Ze kregen geen toestemming en moesten het dorp, West-Zaandam, binnen vier weken verlaten.

Het oude raadhuis van Westzaandam bij de Bullekerk

De verklaring voor de weigering was de volgende:

‘deze aanzegging berustte op de overwegingen, dat zij niet in de Banne woonden en dat zij weldra behoeftig zouden worden. Jan Justus Leijs was wel eenigen tijd als keurslijfmakersknecht te Westzaan werkzaam geweest en Trijntje Jurriaans was wel eenige jaren, als dienstbode, bij particulieren in betrekking geweest, doch zij hadden nimmer een gevestigde woonplaats te West-Zaandam gehad, en waren alzoo vreemdelingen.’

In1693 hadden de Regenten al bepaald dat burgers niemand te logeren mochten hebben zonder vergunning van de plaatselijke overheid, in 1745 werd dit nogmaals herhaald. De bedoeling was dat men zo armlastige vreemdelingen buiten de Banne Westzaan kon houden.

Uit: Vredenduin Pz., J.. – Geschiedenis van de banne Westzaanen, 1903