Nieuwsberichten
Nieuwsberichten en wetenswaardigheden:
Lezing Energietransitie in de negentiende eeuw in de Zaanstreek
Op zondagmiddag 13 oktober organiseert de vereniging Historisch Zaandam een ledenbijeenkomst in het Buurtcentrum De Bovenkruier, Drielse Wetering 49 te Zaandam. Op deze middag zal de in Zaanse erfgoedkringen zeer bekende Jur Kingma een lezing geven over de Energietransitie in de negentiende eeuw in de Zaanstreek. Ook zal deze middag het nieuwste nummer van het Magazine Historisch Zaandam gepresenteerd worden. De toegang voor deze middag is gratis. De deur gaat open om 14.00 uur en de lezing start om 14.30 uur. Verder lezen
Havenkantoor Zaandam
Van de stichting Havenkantoor Zaandam ontvingen we Nieuwsbrief nummer 7. Informatie over de herbouw. U kunt hem hier lezen.
Oproep: Inventarisatie bijzondere graven
De afdeling Erfgoed van de gemeente Zaanstad is bezig met een inventarisatie van bijzondere graven. De bedoeling is om aan een aantal van die graven een beschermde status toe te kennen. Het gaat bijvoorbeeld om graven van bekende Zaankanters.
De afdeling heeft ons gevraagd om hierover mee te denken. Leden van de vereniging die hier aan mee willen doen kunnen zich bij ons secretariaat melden! Doet u dat dan op: info@historisch-zaandam.nl
foto: uitvaart Zaanstad.nl
Stem op Historisch Zaandam bij de Rabo ClubSupport
Vorig jaar ontvingen wij een mooie cheque van de Rabobank vanuit Rabobank Clubsupport. Ook dit jaar doen wij weer mee. Tot 24 september kun je als Rabo-lid stemmen op jouw 3 favoriete clubs.
Kunnen we ook dit jaar op je steun rekenen? Breng dan je stem uit via rabobank.nl/clubsupport of via de Rabo app op uw tablet of mobiel.
Hoe werkt Rabo ClubSupport 2024
In de periode vanaf 2 september t/m 24 september 2024 kunnen leden van de Rabobank via Rabo ClubSupport hun stem uitbrengen op de vereniging(en) of stichting(en) die zij een warm hart toedragen.
Historisch Zaandam op de Open Monumentendag
Traditiegetrouw is Historisch Zaandam ook dit jaar weer aanwezig op de Open Monumentendag op zaterdag 14 september van 10.00 tot 16.00 uur. Dit jaar op twee locaties.
Fototentoonstelling in het pand van Bischoff
Het Bischoff-pand in de Westzijde hoek Stationsstraat is officieel geen monument maar heeft wel monumentale waarde. Het oorspronkelijke pand heette “Magazijn De Zon” en was een manufacturen- en textielzaak opgericht in 1895 door Willem Bischoff op de hoek van de Stationsstraat en de Westzijde 29. In 1905 werd daar een monumentaal nieuwbouwpand gebouwd. Dit indrukwekkende winkelpand had de allure van de Amsterdamse Bijenkorf en was een opvallende verschijning in de streek. Het werd ontworpen door de Zaandamse aannemers J. en D. Eilmann en had drie verdiepingen. Later werd het pand nog uitgebreid, maar het architectonische geheel bleef behouden. Het Bischoff-pand is een historisch en cultureel waardevol gebouw in Zaandam.
In het winkelgedeelte van het pand is nu Vintage Adventures gevestigd. Door de hele winkel heen zullen wij een foto-expositie opstellen van het centrum van Zaandam in de jaren 1950-1960. En natuurlijk is er ook een boekentafel waar u voor een zacht prijsje Zaanse boeken kunt kopen.
Westzijderol in de Doopsgezinde Vermaning.
In de Doopsgezinde Vermaning is het originele exemplaar van de Westzijderol, dat normaalgesproken veilig opgeborgen ligt in een speciale kist in het depot van het gemeentearchief, voor publiek te bezichtigen. Tussen 10.00 en 10.15 uur wordt de Westzijderol officieel uitgerold. Het uitrollen moet met beleid gebeuren: dit doen de specialisten van papierrestauratie-atelier Thea Vorstman & Floor Meijboom. Vervolgens is de rol de hele dag voor alle bezoekers “live” te bezichtigen. Naast de originele rol kunt u ook een uitvergroot exemplaar bekijken, dat u wel mag aanraken en van dichtbij kunt bekijken voor details.
Natuurlijk is hier ook de Westzijderol Anno 2022 van Historisch Zaandam weer te zien. We zijn echter niet zelf aanwezig in de Vermaning omdat we dit jaar een fototentoonstelling organiseren in het pand van Bischoff.
Hessel Kraaij | 7 september 2024 | Foto Collectie Bischoff.
Jan Piet Bloem (1952-2024)
door Paul Vreeken
Op 5 augustus overleed Jan Piet Bloem. Hij was al langere tijd ziek. Daardoor moest hij vorig jaar al zijn rol al coördinator van en drijvende kracht achter het Meldpunt Bedreigde Panden opgeven, evenals zijn bestuursfunctie van Zaans Erfgoed. Dat kostte hem grote moeite. Als Historisch Zaandam hebben we nauw met hem samengewerkt aan het beschermen van panden van cultuur historische betekenis, zoals de arbeidershuisjes aan de Westzijde, de Albert Heijnpanden aan de Westzijde en het Calffhuis.
De kennis van Jan Piet over het cultureel erfgoed in de Zaanstreek was ongeëvenaard. Lees ook het mooie artikel van Winnie de Wit over hem in de Orkaan. We zullen hem missen. Link naar artikel Orkaan.
foto: de Orkaan
Lezing “De Zaanse Molens” bij het Historisch Café
maandag 30 september 2024 in buurthuis De Bovenkruier aanvang 14.00 uur.
Molens, overal waar je vroeger keek stonden die in onze streek. Op hoogtij momenten wel zevenhonderdvijftig tegelijk. Door de hele streekgeschiedenis heen waren er ooit wel twaalfhonderd, daarvan rest er in ons heden nog een kleine twintig stuks.
Dat er nog wat over is gebleven is te danken aan een aantal enthousiastelingen die in 1925 hun nek uitstaken door geld in te zamelen om de zwaar gehavende oliemolen “De Zoeker” in het Westzijderveld te herstellen en kort nadien overgingen tot het oprichten van een vereniging van molenvrienden genaamd “De Zaansche Molen”.
Alles schoorsteen pijpen die we nu nog vinden hebben vrijwel allemaal wel een relatie met deze oude windmolens. Een ongekende hoeveelheid werkers en kennis was er nodig om dit alles in bedrijf te houden. Al vroeg kenden we het fenomeen gastarbeider al in de Zaanstreek.
De hele bedrijfstak was volkomen afhankelijk van het feit of er wel of geen wind was wij kunnen ons dat nu niet meer voorstellen. Deze werkwijze zorgde wel voor voldoende afwisseling in het bestaan van de molenaars.
Een bijzonder groot deel van mijn werkzame leven ben ik bezig geweest met deze oude machines en de fascinatie hiervoor is bij mij nog steeds niet verdwenen. Sterker nog hoe meer kennis je denkt te hebben van Zaanse molens des te minder je blijkt te weten.
Vandaar dat ik u graag wil meenemen in een tijdreis door de Zaanstreek waarbij ik het deel van het molenverhaal waarvan ik wel iets weet met u ga delen. Misschien zijn er in de zaal weer toehoorders die mij gaan helpen de ontbrekende stukjes van de puzzel verder in te vullen.
Ik hoop u graag te begroeten op maandag 30 september in buurthuis “De Bovenkruier” (inderdaad ook iets met molens!) om 14.00 uur.
Foto: Molenaars links Sjors van Leeuwen en rechts Fulco Rol bij molen de Kat (VHZ 12830)
Ton R. Vermij (1946-2024)
Ton R. Vermij is dinsdag 23 juli overleden. Ton was de eerste voorzitter van onze vereniging Historisch Zaandam. Hij pakte het voorzitterschap met de hem eigen voortvarendheid op en loodste ons door de eerste periode heen. Onlangs kreeg hij nog erkenning voor al zijn inspanningen in de vorm van de erepenning van de gemeente Zaanstad. We zullen hem zeker missen.
Ton heeft bij ons over zijn leven en werk verteld. U kunt het hier lezen.
Mini-boekenmarkt met Zaanse boeken in De Bovenkruier
De vereniging Historisch Zaandam heeft inmiddels een bibliotheek opgebouwd met meer dan 800 Zaanse boeken. Regelmatig ontvangen wij ook boeken welke al in onze collectie aanwezig zijn en die wij mogen verkopen ten gunste van de vereniging. Wij houden nu een zomeropruiming. Zo’n 150 dubbele Zaanse boeken gaan in de verkoop. Op maandag 29 juli van 14.00 tot 16.00 uur bent u welkom in De Bovenkruier om te kijken of er nog mooie Zaanse boeken aan uw boekenkast zijn toe te voegen. Tip: Neem wat muntgeld mee, want u kunt niet bij ons pinnen!
Verslag Algemene Ledenvergadering 2024
In onze nieuwsbrief beloofde wij u het verslag van de Algemene Ledenvergadering van 2 juni 2024 te zullen presenteren.
U kunt het hier lezen.
Magazine 11 van Historisch Zaandam is verschenen
Eind april is de nieuwste uitgave van het Magazine Historisch Zaandam verschenen. In deze uitgave nummer 11 wordt aandacht geschonken aan:
– de Pastorie op de Hoogendijk 14 (nu Dam 32)
– Gedicht van Lisa van Tongeren, stadsdichter van Zaanstad
– Schilderskunst in Zaanse bedrijven
– De Drie Doorbraken in de Zuiddijk
– De Hofwijk
– Gargadoors aan de Hogendijk
– De Verf- en vernisfabriek “Holland” van Oosterveld & Romijn
– Een reisje door het archief van Albert Heijn
– Huza Eletrofa
Kortom, weer een lezenswaardig nummer, welke inmiddels bij de leden van de vereniging Historisch Zaandam is thuisbezorgd. Vanaf 1 mei is dit nummer voor 5 euro ook verkrijgbaar in de losse verkoop bij onze verkoopadressen:
Bruna Zaandam, Damstraat 11, Zaandam
Zaanstore (VVV), Stadhuisplein 96, Zaandam.
Buurtwinkel/verswinkel H. van Langelaar, Schoolmeesterstraat 62-64, Zaandam.
Bruna Wormerveer, Marktplein 17, Wormerveer.
Bestellen kan ook door overmaking van € 5,00 + portokosten op onze bankrekening NL13 RABO 0328 956600 t.n.v. Historisch Zaandam onder vermelding van naam, adres en bestelling Magazine 11. Voor verzending in de Zaanstreek rekenen wij € 1,00 en voor buiten de Zaanstreek € 4,00.
Ook eerdere nummers van het Magazine zijn nog beperkt verkrijgbaar. Zie informatie hierover op onze website.
Bezorgers voor Magazine gevraagd
Op 22 april verschijnt de 11e editie van ons Magazine Historisch Zaandam. Voor enkele wijken vragen wij nog bezorgers om de hoge portokosten te voorkomen. Het gaat om
Hoornseveld | 24 x |
Westerwatering | 12 x |
Westerkoog en Rooswijk | 16 x |
Wormerveer en Wormer | 10 x |
Krommenie en Assendelft | 14 x |
Wilt u ons helpen om ons prachtige blad zo goedkoop mogelijk bij de leden te bezorgen, neem dan even contact op met Hessel Kraaij 06-44902601.
Historisch Café gaat terug naar De Zaanstreek in oorlogstijd
Op maandagmiddag 22 april organiseert de vereniging Historisch Zaandam het laatste Historisch Café van dit seizoen. Op deze middag zal de film ‘De Zaanstreek in oorlogstijd’ worden vertoond.
In deze film vertellen filmmaker Robert van Tellingen en publicist Erik Schaap aan de hand van opnieuw ontdekte beelden uit de Tweede Wereldoorlog de geschiedenis van onderdrukking en verzet in de Zaanstreek. De film belicht met name het dagelijks leven in de voormalige Zaangemeenten tijdens de oorlog.
Meerdere archieven en particulieren stelden het gebruikte materiaal beschikbaar. Voor het eerst is in deze unieke documentaire het complete Zaanse oorlogsverhaal op film te zien. Van de bezetting tot de Hongerwinter en van de Jodenvervolging tot de bevrijding.
Het Historisch Café is maandag 22 april van 14.00 tot 16.00 uur in het buurtcentrum De Bovenkruier, Drielse Wetering 49 in Zaandam-Kalf. Inloop vanaf 13.30 uur. De toegang is gratis, een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld.
Foto genomen door Johan Gons uit woonkamerraam van de bovenwoning in de Czarinastraat in 1942 GAZ 21_47484
Een bijzondere schenking
door Ruud Meijns
Op de maandagmiddag in de Bovenkruier ontvangen we graag bezoekers. Zo kwam mevrouw Yvonne Sibbing met haar man enkele mappen brengen boordevol met foto’s door haar moeder, mevrouw M.J. Stolp-de Groot (1936 – 2022) gemaakt. Voor onze vereniging een schat aan unieke plaatjes van Zaandam en omgeving.
Mevrouw Stolp de Groot werd in Arnhem geboren, trouwde in 1961 met J.J. Stolp (1936 – 2023) en woonde vanaf 1963 in Zaandam. Enkele jaren in het Kogerveld, verhuisde naar de Zuiderven en tot 1996 op het Pauwenven waarna het echtpaar naar Heiloo verhuisde. Ze kregen twee kinderen Yvonne en Marcel.
Mevrouw Stolp in 1965
Vanaf het moment dat ze zich in de Zaanstreek vestigde heeft mevrouw Stolp zich geïnteresseerd voor de geschiedenis van de streek. Ze verzamelde ansichten van de Zaanstreek en van molens. Ze knipte stukjes uit de krant. Ze las veel en verzamelde o.a. boeken van Cor Bruijn en andere Zaanse schrijvers. Verder lezen