Nieuwsberichten

Nieuwsberichten en wetenswaardigheden:

Een bijzondere schenking

    door Ruud Meijns     

Op de maandagmiddag in de Bovenkruier ontvangen we graag bezoekers. Zo kwam mevrouw Yvonne Sibbing met haar man enkele mappen brengen boordevol met foto’s door haar moeder, mevrouw M.J.  Stolp-de Groot (1936 – 2022) gemaakt. Voor onze vereniging een schat aan unieke plaatjes van Zaandam en omgeving.

Mevrouw Stolp de Groot werd in Arnhem geboren, trouwde in 1961 met J.J. Stolp (1936 – 2023) en woonde vanaf 1963 in Zaandam. Enkele jaren in het Kogerveld, verhuisde naar de Zuiderven en tot 1996 op het Pauwenven waarna het echtpaar naar Heiloo verhuisde. Ze kregen twee kinderen Yvonne en Marcel.

Mevrouw Stolp in 1965

Vanaf het moment dat ze zich in de Zaanstreek vestigde heeft mevrouw Stolp zich geïnteresseerd voor de geschiedenis van de streek. Ze verzamelde ansichten van de Zaanstreek en van molens. Ze knipte stukjes uit de krant. Ze las veel en verzamelde o.a. boeken van Cor Bruijn en andere Zaanse schrijvers. Verder lezen

Geslaagd Historisch Café met presentatie Commissie Historie Zaanse Ziekenhuizen

@ Ruth Pos – Mooie lezing bijgewoond bij Historisch Café van vereniging ‘Historisch Zaandam’ over de geschiedenis van de Zaanse Ziekenhuizen. Secretaris Marijke van Essen van de Commissie Historie Zaanse Ziekenhuizen, oftewel CHZZ, vertelde over de bouw van de eerste kleine ziekenbarakken, later ziekenhuizen, rond 1900 tot aan het nieuwe ZMC in Zaandam, waarbij veel beelden getoond werden op het scherm. Voorzitter Hans Oomen praatte, ook met bijzondere anekdotes, de in groten getale aanwezige geïnteresseerden bij over de geschiedenis van de Westerse geneeskunde die al duizenden jaren bestaat maar in de vorm die we nu kennen pas in de 19e eeuw is ontwikkeld toen de Griek Hippocrates zo’n 2500 jaar geleden de wetenschappelijke benadering boven empirie introduceerde en nog steeds geldt als de Vader van de Geneeskunde! Een aantal stokoude (voor deze tijd hilarische) medische intrumenten en voorwerpen waren meegenomen uit het Zaans Medisch Museum om te tonen aan het publiek tijdens de lezing. De CHZZ, opgericht in 1991, is onderdeel van het Zaans Medisch Centrum en sinds 2017 ondergebracht in Rijksmonument De Schepel in Wormer. Daarin is ook het museum gevestigd en op afspraak te bezoeken. Zie voor meer info en de uitgebreide fotobeeldbank: www.historiezaanseziekenhuizen.nl
Ons-kent-Ons: dat er veel oud-personeel van de ziekenhuizen was gekomen bleek al snel toen er voor menigeen een gezellig reünie-gevoel ontstond…

50 jaar Zaanstad en 1000 jaar Kerken

Hart voor Zaanstad organiseert in het kader van 50 jaar Zaanstad een boeiende lezing over ’50 Jaar Zaanstad en 1000 jaar Kerken’. Stadsarcheoloog Piet Kleij zal in deze lezing ingaan over het ontstaan van de eerste kerken in de Zaanstreek en de verdere ontwikkeling hiervan. Een geschiedenis die meer dan 1000 jaar omvat.

Wanneer: dinsdag 16 april, 19.30 uur en inloop vanaf 19.15 uur

Waar: De lezing vindt plaats in de Vermaning van Zaandam, Westzijde 82.

Vrij entree.

Historisch Café met presentatie over de voormalige Spoorbuurt

Op maandag 26 februari 2024 houdt Dik Vermeulen een presentatie over de voormalige Spoorbuurt te Zaandam. Dik is in de jaren vijftig geboren in de bakkerij in de Willemstraat. Een jaar geleden is van zijn hand een boek uitgekomen over het leven van zijn ouders. In het boek “Anton en Truus, het bakkersechtpaar uit de Willemstraat”, wordt ook een beeld gegeven van de Spoorbuurt. Vandaar dat de Vereniging Historisch Zaandam hem heeft uitgenodigd om wat meer te vertellen over dit voor de eeuwwisseling gesloopte deel van onze stad.

Tijdens deze bijeenkomst vertelt Dik de aanwezigen over de Spoorbuurt, die vanaf de eerste woning tot aan de sloop van deze wijk ruim honderd jaar heeft bestaan. Hij neemt de bezoekers mee op een virtuele wandeltocht door de straten die destijds in de – ook wel zogenoemde – Oranjebuurt lagen. Daarbij staat hij stil bij enkele huizen en gebouwen. Ook haalt hij grote en kleine gebeurtenissen aan die daar in de vorige eeuw hebben plaatsgevonden. Aan de hand van krantenknipsels en foto’s laat Dik onze gasten (nader) kennismaken met enkele voormalige bewoners.

Het Historisch Café is maandag 26 februari van 14.00 tot 16.00 uur in het buurtcentrum De Bovenkruier, Drielse Wetering 49 in Zaandam-Kalf. Inloop vanaf 13.30 uur. De toegang is gratis, een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld.

Lezing Spoorbuurt groot succes

Het Historisch Café van 26 februari werd een zeer succesvolle middag waarbij de zaal om even over half twee al bijna vol zat. Dus snel stoelen bijplaatsen. Uiteindelijk stonden er 106 stoelen in de bomvolle zaal. Dik Vermeulen vertelde ons aan de hand van een prachtige en zeer uitgebreide powerpoint presentatie over de geschiedenis van de Spoorbuurt vanaf de allereerste bebouwing in ca. 1880 tot aan de laatste sloop in 1995. Een verslag van Ruth Pos leest u hieronder.

@ Ruth Pos op Facebook: Tijdens een bomvol Historisch Café vanmiddag bij Vereniging Historisch Zaandam gaf Dick Vermeulen een presentatie over de voormalige Spoorbuurt in Zaandam waar hij in de 50er jaren werd geboren in de bakkerij, sinds 1949 van zijn ouders Anton en Truus Vermeulen in de Willemstraat. Het 1e spoorstation van Zaandam werd geopend op 1 nov.1869. De Spoorbuurt werd aan het einde van de 19e eeuw aangelegd en heeft ruim 100 jaar bestaan. Dick liet vele historische foto’s, kadastrale- en bouwtekeningen, en talloze krantenknipsels op het scherm passeren en vertelde onnoemelijk veel smeuïge verhalen en anekdotes over het ontstaan van de straten en stegen met de koninklijke namen waardoor de Spoorbuurt ook vaak Oranjebuurt genoemd werd, de winkeltjes die er kwamen, waarvan er bijv. in de Oranjestraat wel 3 kruideniertjes waren op nr.9, 29 en 39, de paard-en-wagens en de bakfietsen die voor het vervoer gebruikt werden, de café’s, de koffiehuizen en de bewoners! Maar ook over de vele branden die destijds plaats vonden en over inbraken, diefstallen, messentrekkerij, huisuitzettingen en zelfs een wurgmoord die gepleegd was in de Anna Paulownastraat op een Turkse in 1973. Daartegenover stond burenhulp hoog in ’t vaandel en kwamen er vele beroemdheden voort uit de Spoorbuurt, zoals schrijvers Carry van Bruggen en C.Joh.Kievit, voetballers Dick Helling en Hans Deen, helderziende Siem Boering, Ome Thijs Zwenne van de aardappelen en een aantal bekend geworden muzikanten. Anja K. verkocht in 1995 als allerlaatste haar huis in de Willemstraat, vertelde ze mij. De sloop van de oude Spoorbuurt kon afgemaakt worden…

Volle Bak bij lezing

door Ruud Meijns

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bij de lezing op 29 januari 2024 van Toon Nugter over de cacaofabriek van Jan Schoenmaker b.v. was de zaal goed bezet. In de pauze en na de lezing had Toon nog gelegenheid om wat producten van Schoenmaker te laten zien en van commentaar te voorzien. Toon Nugter derde van links aan het woord.

In memoriam Ton Brinkman (1934-2024)

door Ruud Meijns

Oud wethouder Ton Brinkman overleed begin januari. Iedereen kende hem wel van iets, het kon zijn van de sportvereniging waar hij prijzen uitreikte, of van een opening. Wethouder Brinkman was een veelgevraagd vertegenwoordiger van de gemeente. Voor het oplossen van conflicten was hij de aangewezen persoon die altijd een verzoenend woord wist te vinden om de boel te lijmen tussen de partijen. Hij begon zijn loopbaan in Zaandam in het jeugd- en buurtwerk op het Vissershop.

Het erfgoed had zijn belangstelling. Brinkman was geen wethouder die de boel maar plat gooide zoals toen de toekomst van het Drieluik in 1984 aan een zijden draadje hing. Hij was voor het behoud van het cultureel centrum en dat gaf hem veel krediet bij de jongeren.

Hij bemiddelde tussen partijen tijdens conflicten rond Famiri in de Vinkenstraat. Ik zag hem voor het laatst toen hij een tentoonstelling in 2013 opende over 50 jaar Poelenburg en plek waar hij lang woonde. Hij oogde broos maar voor deze tentoonstelling kwam hij toch naar De Poelenburg. Hij werd 89 jaar.

Bij de foto: 2008 – Wethouder Ton Brinkman van Zaanstad ontvangt kinderen op het gemeentehuis van Zaanstad. Ieder kind heeft recht op onderdak. De Stichting LOS zet zich in voor de rechten van kinderen zonder verblijfsvergunning. Dat raakte hem zeer.

Greet Plekker – van Sante (23 mei 1941 – 31 december 2023)

Zaterdag j.l. werd afscheid genomen van Greet Plekker – van Sante. Ze werd 82 jaar. In de aula van het uitvaartcentrum aan de Wibautstraat waren velen aanwezig om Greet te herdenken en verhalen met elkaar uit te wisselen.

Begin dit jaar kreeg Greet nog de erepenning van de gemeente Zaanstad uitgereikt voor haar inspanningen op velerlei gebied. In 2003 ontving ze een Koninklijke onderscheiding en werd ze benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Ze was de motor achter de webkrant de Zuidkanter.nl.

Ze was de stuwende kracht achter de Hannie Schaft herdenkingen. Samen met Truus Menger was ze initiatiefnemer van de Stichting Kindertehuis Soweto, Zuid Afrika. Daar worden meervoudig gehandicapte kinderen opgevangen. De familie had gevraagd dat men, in plaats van bloemen een donatie zou kunnen doen aan dit kinderhuis via: NL95RABO0356006387 Tnv G.M.M. Plekker – van Sante ovv Donatie Kinderhuis Soweto.

Nieuwjaarswens

Namens iedereen van Historisch Zaandam; Een gelukkig nieuwjaar!

Bron: Gemeentearchief Zaanstad

Nieuw in onze bibliotheek ‘Scheepsbouw en Scheepvaart in de Zaanstreek’

Scheepsbouw en scheepvaart in de Zaanstreek

‘Daer gatet wonder aen met hacken ende kerven’

Wat een geweldig boek hebben Van der Horst en Wegereef geschreven en vooral wat een heerlijk boek! Je blijft je verbazen. Wat je wilt weten over hout, de houthandel en de verwerking ervan. Over de scheepsbouw en de scheepvaart, over de mensen die ze maakten en die erop voeren en waarheen; het staat erin. De verschillende type schepen die hier werden gebouwd en voor wie. Waar ze werden gebouwd en waar de concurrentie vandaan kwam; het staat erin.

Je hoeft het boek niet van voor naar achter door te lezen. Het is ook heerlijk om bij een bepaald onderwerp te blijven hangen. De schrijvers hebben ongelooflijk veel informatie naar boven gehaald, het blijft smullen. Dat komt ook door de vele illustraties, waarvan ik er vele nog nooit had gezien, echt heel mooi werk.

Ze dragen dit boek op aan Sipke Lootsma die in een tijd leefde zonder internet en zoveel informatie over de Zaanse geschiedenis voor ons beschikbaar heeft gemaakt.

A.J. van der Horst en S. Wegereef hebben een prachtig boek afgeleverd. Verder lezen

Lezing over het honderdjarig bestaan van JS COCOA (Het Zwarte Kalf)

‘Die stinkfabriek? Daar ga ik echt niet werken.’ Toon Nugter ging eind december met pensioen, nadat hij meer dan 40 jaar in deze fabriek heeft gewerkt. In de laatste jaren heeft hij zich onder andere bezig gehouden met de honderdjarige geschiedenis van het bedrijf. Toon woont sinds 1961 met zijn familie op twee minuten lopen van het fabriekscomplex. Hij struinde in zijn jonge jaren al op het terrein op zoek naar bruikbare spullen. Toen hij een aanbod kreeg om daar te gaan werken, nam hij dat met beide handen aan. En nu nog omschrijft hij JS COCOA als zij tweede thuis. Toon vertelt zijn eigen verhaal, maar is ook diep in de COCOA-historie gedoken. En zo wordt het verhaal compleet met hoogte- en dieptepunten. En het hele verhaal van die ene cacaoboon Ghana gaat leven  wanneer je het boek leest.

Op maandag 29 januari vertelt Toon Nugter zijn verhaal voor onze leden en andere belangstellenden (we rekenen natuurlijk ook op de ‘Kalvers’) in het Historisch Café. Volg het verhaal van de cacaoboon door de ogen van Toon, zijn bazen en zijn collega’s. Verder lezen

Jan Lapère (1947-2023) overleden

Jan Lapère is niet meer onder ons. Na een zware ziekteperiode leek het juist de laatste dagen voor zijn plotselinge overlijden de goede kant op te gaan. Het blijkt niet de ernstige ziekte die hem in 2022 trof te zijn, die hem heeft geveld, maar een invasieve bacterie. Dat heeft obductie inmiddels uitgewezen en verklaart ook waarom de artsen, die alle zeilen hebben bijgezet om hem in leven te houden, in verbijstering achterbleven.

Jan was mede oprichter van onze club, zette de technische stappen om Historisch Zaandam zichtbaar te maken. Maar Jan deed zoveel meer in de Zaanstreek.

Zijn zorgzame aanwezigheid zullen we nu moeten missen.

foto: De Orkaan  

Verder lezen

Schipper bloemen

De bloemenzaak van Schipper in het complex aan de Peperstraat gaat sluiten. De firma zat hiervoor in de Westzijde op nummer 5, naast de bioscoop Flora. Men had een kwekerij op het Bouwmanspad zo staat op het briefpapier te lezen.

27 november: Lezing over de fototentoonstelling STROOM, De Zaan in beweging

Foto Bert Verhoeff

De hele herfst en winter is in het Zaans Museum de bijzondere fototentoonstelling ‘STROOM, De Zaan in beweging’ te zien. Een fototentoonstelling met nieuwe werken van Bert Verhoeff en David Galjaard over de veranderende omgeving van de Zaan. Hun indrukwekkende foto’s laten de veranderingen zien in het oudste industriegebied van Europa en tonen een streek vol contrasten.

Op maandag 27 november komt Bert Verhoeff in het Historisch Café meer vertellen over de totstandkoming van deze tentoonstelling. In deze lezing volg je door de ogen van de fotografen de vele veranderingen in de Zaanstreek.

Over deze tentoonstelling is ook een prachtig boek verschenen. Uiteraard is dat deze middag te koop!

Het Historisch Café is maandag 27 november van 14.00 tot 16.00 uur in het buurtcentrum De Bovenkruier, Drielse Wetering 49 in Zaandam-Kalf. Inloop vanaf 13.30 uur. De toegang is gratis, een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld.

Erepenning voor Ton R. Vermij

Op de 34e Zaanse Ondernemersdag in het Zaantheater werd oud-secretaris van de Zaanse Ondernemers Sociëteit De Corner Ton R. Vermij in het zonnetje gezet; terecht.

Dat bleek uit de opsomming die Burgemeester Jan Hamming gaf van alle functies die Ton heeft vervuld voor de ondernemers in de streek en in de provincie en in het bijzonder voor de Gemeente Zaanstad. Hij was de eerste city-manager in Nederland.

Hamming eindigde zijn speech met de bekendmaking van het besluit van de gemeente om Ton R. Vermij de erepenning van Zaanstad voor al zijn werk toe te kennen. Onder een luid applaus kon de burgemeester de versierselen aan Ton overhandigen.

Geroerd sprak Ton kort een dankwoord waarna de zaal massaal uit de stoelen kwam om hem hulde te brengen.

* voor meer info en foto’s over deze bijeenkomst kan ik verwijzen naar De Orkaan: https://www.deorkaan.nl/zaanse-erepenning-voor-ton-vermij/

 

Ton R. Vermij heeft bij Historisch Zaandam over zijn leven verteld. Voor wie geïnteresseerd is: klik hier

Nieuwe Kalender 2024 met tekeningen van Historisch Zaandam

Historisch Zaandam heeft voor 2024 weer een kalender uitgebracht.
Elke maand is voorzien van een getekende zwart-wit prent.

De kalender is voor € 10,95 te koop bij:
Bruna Zaandam – Bruna Wormerveer – Bruna Koog a/d Zaan
en op maandagmiddag van 14.00 tot 16.00 uur bij Buurtcentrum De Bovenkruier in het Kalf.

U kunt deze kalender ook thuisbezorgd krijgen door hem rechtstreeks bij de vereniging te bestellen. De kalender kost dan € 15,00 inclusief verzendkosten. U kunt dit bedrag overmaken op onze bankrekening NL13 RABO 0328 9566 00 t.n.v. Historisch Zaandam onder vermelding van Kalender 2024 en vermeld duidelijk uw adres bij de betaling.  Voor meer informatie kunt u een e-mail sturen naar h.kreeft1@hotmail.com