De Westzijde bij Verkade 1

door Ruud Meijns

Bij het kaartje. Dit is de Westzijde. Rechts ‘de Ruiter’, de koekfabriek van Verkade. Nu wordt dit pand door diverse instanties en bedrijfjes gebruikt, zoals de Bieb.

Aan de westkant van de Westzijde ligt een gebied tussen de Reigerstraat en het Hollandsepad met daartussen het Ossenpad. Behalve wat paden was een groot deel aan de westkant van de Westzijde weiland.

Veel van dat land was eigendom van Paulus Dirkszn. de Boer. Hij stond te boek als ‘Landman’, nu zouden we zeggen; ‘grootgrondbezitter’. Hij deed een deel van het land over aan een andere ‘Landman’ ook al zo’n ‘grootgrondbezitter’; Jacob Pieterszn. Out.

Nu wordt dit deel van de Westzijde gedomineerd door een hek waarachter de fabrieken van Verkade staan.

Westzijde 101

Op de plek van Westzijde 101 had de heer de Boer een veestalling laten bouwen met hooiberg maar in 1910 doet de heer P. Grashuis bij de gemeente een aanvraag voor de bouw van een woon- en winkelhuis.

De heer Grashuis voert een winkel voor manufacturen, stoffen en voor kleding. In 1913 komt dezelfde heer Grashuis in de krant met een opleiding in stenografie bij de Zaanlandsche Stenografie Vereeniging “Groote”.  Kandidaten worden opgeleid o.a. voor reporter 1e en 2e klasse zo staat te lezen.

In maart 1933 overlijdt de heer Grashuis en wordt de zaak door zijn vrouw voortgezet. Of de zaak goed loopt is de vraag want in kleine advertenties worden allerlei zaken door betrokkenen in Westzijde 101 te koop aangeboden. In 1940 vestigt zich in het pand Karel Bos N.V., een groothandel in technische artikelen. Dit is het Zaanse filiaal van de groothandel uit Alkmaar en filiaalhouder is de heer D. Pondman.

Dit pand zal later gebruikt worden voor het bekende meubelhuis Centrum van de heer I. Löwenstein. Het wordt rond 1964 gesloopt zodat hier alleen het hoekje van 99 overblijft. Op nummer 99 zat toen Slagerij Kooy. In 1979 namen Piet en Wil ten Wolde, traiteurs, het pand over. Tot voor kort was het kunstcentrum ‘Playroom’.

Helemaal rechts op de foto van Luuk Plekker zien we na slagerij Kooy en Meubelhuis Centrum nog een randje van het volgende pand; Westzijde 105. Maar eerst nog iets over Westzijde nummer103.

Foto’s: Luuk Plekker – Beeldbank Vereniging Historisch Zaandam, Ruud Meijns

Huisnummerkaart (detail): Gemeentearchief Zaanstad