Brand Zuiddijk 65
door Ruud Meijns
Brand is een ramp, het is één grote verwoesting waarmee je van alles kwijt raakt. Zelfs als iedereen het vege lijft redt gaat veel van wat je dierbaar is verloren. Maar soms raakt een stad ook een mooi gebouw kwijt.
Dat is het geval bij de brand in november 1949 op Zuiddijk 65 waar drogisterij en fotohandel ‘Het Zuiden’ was gevestigd. Het was een houten pand dat door de vlammen volledig werd verzwolgen.
Zuiddijk 65 – een ruïne
De brandweer had ruim drie uur nodig om de brand meester te worden. De bewoners , de heer en mevrouw Smit konden in pyjama met pleegdochter Aaltje en hun zoontje Nicolaas van twee aan de vlammen ontsnappen.
Op oude foto’s is het pand nog in goede staat te bewonderen als een onderdeel van de Zuiddijk. Hier uiterst rechts staan een paar mensen voor het pand. Links daarvan is een steeg die naar het Boomgaardsslop gaat en daarnaast de slagerij van Marees.
En op deze foto, links van het midden weer het pand nummer 65.
Nog een keer rond 1910 nu met het zonnescherm uit (foto: NH archief)
En zo was het aanzicht voor de brand. Het was ooit een woning die in 1894 tot sigarenfabriekje met een droogkamer werd omgebouwd. In 1906 wordt er een melksalon door Jacob Heijn in gevestigd. Dhr. Heijn heeft daar tot 1921 in gewerkt want dan wordt het pand gebruikt als drogisterij met als beheerder dhr. C. Mulder.
Deze draagt in 1927 de drogisterij over een de heer J. Kessel. Zijn naam staat ook op de deur, bij vergroting te lezen op deze foto.
Zuiddijk 65
In 1935 vindt er weer een wisseling van de wacht plaats en komt dhr. C. Mulder weer terug, maar nu als gediplomeerd drogist. Om na een jaar weer plaats te maken voor dhr. N. Smit die het tot aan de brand in 1949 in de zaak zal uithouden.
En na de brand kan dhr. Smit enige tijd beschikken over een noodwinkel om de drogisterij gaande te houden. In maart 1950 krijgt hij toestemming om een woning met winkel te bouwen.
De vorm die het pand krijgt is iets heel anders dan wat er stond. Het is aangepast aan de moderne tijd. Later zal het nog dienst doen als winkel en werkplaats voor maken van stempels en ander graveerwerk en nu kennen we het als Café De Schot.
Zie voor een aanvulling: https://www.historisch-zaandam.nl/brand-zuiddijk-65-herbouw/
foto’s: Gemeentearchief Zaanstad, Vereniging Zaanse Molen, W. Visser (timmerfabriek),Foto Jonkhart, R. Meijns