Hoge nood

door Ruud Meijns

Heeft u dat ook wel eens – je moet ontzettend nodig en waar moet je je plas doen? Onlangs schreef de krant erover omdat een aantal mensen met een medische noodzaak gebruik willen kunnen maken van toiletten in winkels.

Voor mannen had de gemeente al vroeg een plek gemaakt – het Urinoir, de krul – want mannen lieten zonder gène overal hun water lopen en omdat tegen te gaan stond er in 1895 op de Dam al een exemplaar. Omdat het wat schuin afliep kwam de urine in de toenmalige haven terecht. In 1893 was voor de Vinkendwarsstraat al een urinoir, ook zo’n mooie krul bedacht. Vast wel nodig met de markt in de buurt.

Op diverse plekken werden urinoirs neergezet. Bijvoorbeeld, ook voor de heren zo’n mooie grote van steen bij de loswal op de Prins Hendrikkade en ook dicht bij het water. Voor de dames bleef het maar behelpen maar omdat ze trouwe bezoekers van de markt waren kwam daar een voorziening. In november 1930 kwam de langverwachte publieke voorziening voor dames gereed. Hoe het met de toegang was geregeld stond er niet bij. De marktmeester zal wel een sleutel hebben gehad, hij hield er ook kantoor.

Openbaar is altijd een probleem want wie heeft toegang, wie houd daar toezicht op, wie ruimt de rommel op en nog wat meer van die vragen. Dolle Mina heeft nog een keer alle openbare mannen-toiletten geblokkeerd om eisen voor vrouwentoiletten kracht bij te zetten.

Het blijft een probleem die hoge nood.

Foto’s: Gemeentearchief Zaanstad