IJspret

Nu het flink vriest, gaan de gesprekken vaak over hoe streng de vorst vroeger wel niet was. Eigenlijk is het een verrassing dat de vorst zich nog zo laat zien deze dagen.

Voor onze generatie was die van 1963 streng, auto’s op het ijs om even iets weg te brengen getuige deze foto bij de Kalverringdijk.

In het boek ‘De Caeskopers’ van Bert Koene over de Zaanse koopmansfamilie Caeskoper wordt ook over het schaatsen verteld. Uit de dagboeken haalt Koene menig schaatstochtje naar voren. ‘In de winter van 1676/1677 schaatste Claes Arisz Caeskoper als nooit tevoren. De 9^de (december) was weer een dag met mooi vriesweer, uitstekend geschikt om met dochter Marietje op de slee het veld in te rijden.

De 14^de werd het heel koud, met een straffe noordooster. De paarden begonnen op het ijs te komen. Hij schaatste over bijzonder mooi ijs naar Amsterdam. De dag daarop was hij bij zware vorst met een groepje naar Medemblik, waar enige Oost-Indiëvaarders lagen ingevroren, en op de 16^de schaatste hij bij harde wind met een aantal mans- en vrouwspersonen naar Alkmaar.’

Op de 19^de december schaatst Caeskoper met twee vrienden een “twaalf stedentocht” in Noord-Holland van rond 280 km. Ze beginnen om 4 uur ’s morgens richting Haarlem over het (nog open) Y, dan naar Amsterdam (over het open Haarlemmermeer), Weesp, Naarden, Muiden. Via Pampus naar Monnikendam, Edam, Purmerend, Hoorn, Enkhuizen, Medemblik naar Alkmaar waar ze voor de tweede maal ‘pleisterden’. ‘Toen wij net uit Alkmaar weg waren begon het te sneeuwen. Omtrent half negen ’s avonds kwamen wij thuis, hebben bovengemelde 12 steden bezocht op één dag.’

Foto’s: Gemeentearchief Zaanstad, 1610-Hendrick Avercamp, IJsvermaak, Rijksmuseum.

Boek: De Caeskoper. Een Zaanse koopmansfamilie in de Gouden Eeuw. Bert Koene