Over Molens

Op de eerste lezingmiddag na de vakantie sprak Sjors van Leeuwen over molens – en hoe. Een dertig tal bezoekers, het weer was niet best, hoorden hoe de liefde voor molens werd geplant door een leraar op de middelbare school. Sjors vertelde over de geschiedenis en hoe de molens hun weg naar Europa hebben gevonden. Vanuit Afghanistan naar het Midden Oosten en via de kruisvaarders naar onze streken.

De molens, waarvan er in totaal zo’n twaalfhonderd in onze streek hebben gestaan, hebben de basis gelegd voor onze welvaart en onze huidige industrie. We hoorden over de verschillende technieken met wind, water en paarden als aandrijving voor het molenwerk.

Sjors vertelde over hoe de molens ons hebben bijgestaan in het droog houden van de polders en hoe onze inventieve voorouders steeds weer een nieuwe toepassing vonden om een probleem op te lossen.

Door bijvoorbeeld molens bij elkaar te zetten om in de polder de dalende bodem toch van water te ontlasten.

Hij vertelde hoe straatnamen ons nog steeds herinneren aan de molens die in de buurt stonden zoals de Tolstraat, de Kopermolenstraat, de Rosmolenstraat om er maar een paar te noemen. Hoe de mensen in een pelmolen als er eenmaal wind was, door bleven werken tot de klus geklaard was. De dominee klaagde dan dat ze zondags in de kerk zaten te slapen. Hoe de molenaars hun tabak snoven (snuiftabak) omdat in de molen geen vuur gebruikt mocht worden.

En hij sprak ook over het ontstaan van de vereniging de Zaansche Molen waarvan schilder/tekenaar Frans Mars en oud molenmaker Pieter Boorsma de drijvende krachten achter de oprichting waren. Na de pauze kwam Sjors nog even terug om te laten zien wat er zoal op de website van de Zaansche Molen te zien en te vinden is.

Het was weer een aangename en leerzame middag. De volgende lezing is dit keer op een zondagmiddag 13 oktober en dan spreekt Jur Kingma over de energietransitie in de 19e eeuw, van wind naar stoom in de Zaanstreek. Dat belooft ook weer een interessante bijeenkomst te worden.

Illustraties: Wikipedia, Gemeentearchief Zaanstad, vereniging de Zaansche Molen