Van GEB naar NUON

door Ruud Meijns

Recent is het Nuon gebouw aan de Vincent van Goghweg gerenoveerd en omgetoverd tot appartementen. Misschien is het aardig om de geschiedenis van de huisvesting van het Gemeentelijke Electriciteits Bedrijf eens te bekijken.

De levering van elektriciteit begon in Zaandam op 10 augustus 1914 met de levering van stroom vanuit Amsterdam. Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog was een spelbreker. Materialen, apparaten waren moeilijk of tegen zeer hoge kosten aan te schaffen. Het ontwerp voor het kantoorgebouw aan de Oostkade was wel al klaar inclusief het transformatorhuis dat aan de achterkant, aan de Zuiddijk kwam. De tekening is al van 1914 en de aanbesteding van het gebouw vond plaats op 18 juni 1915, aannemer en architect Jb. van Sante uit Zaandam was de laagste inschrijver. De eerste paal ging de grond in op 19 juli 1915 en in 1917 werd het pand opgeleverd.

Het Gemeentelijk Electriciteits Bedrijf Zaandam GEB aan de Oostkade

Dit pand heeft tot 1954 dienst gedaan als kantoor, magazijn en reparatieafdeling. In 1951 werden de plannen concreet voor het samengaan van Gemeentelijk Electriciteits Bedrijf (GEB) en het Gasbedrijf Zaanstreek Waterland GZW. Op 1 augustus 1952 kwam het tot een fusie en het besluit om op de plaats van de voormalige meubelfabriek “Meufa’ een nieuw kantoor te bouwen voor het GEB – GZW.

In 1954 was het 40 jaar geleden dat in Zaandam de stroomvoorziening begon en dit viel mooi samen met de opening van het nieuwe kantoor in de Westzijde. Door de uitbreiding van de werkzaamheden, het grotere stroomverbruik werd al in 1970 gesproken over nieuwbouw. Er was nog wat onenigheid met de gemeente die de grond wilde kopen voor woningbouw, maar daar wilde de directie niet op ingaan. Maar begin jaren ’80 werd toch wel duidelijk dat het gebouw z’n beste tijd had gehad en er kwamen onderzoeken. Uit de onderzoeken bleek dat de grond onder de voormalige gasfabriek zwaar vervuild was dus voorlopig kon er niet gebouwd worden.
Kantoor en toonkamer aan de Westzijde.

De nieuwbouw moest op een andere plek plaatsvinden, maar daar had ooit een gashouder gestaan. De bezwaren van de Provincie haalden het niet en gegadigden mochten hun plannen voor de nieuwbouw indienen. Met instemming van het personeel kwam het plan ‘Schilder’ als beste uit de bus. Op 27 augustus 1987 werd een overeenkomst voor de bouw ondertekend en sloeg wethouder Piet Oudega de eerste paal.

Op 7 december 1988 werd het gebouw opgeleverd en 14 april 1989 was de feestelijke opening.

Het GEB – GZW werd NUON en nu heeft ook dit gebouw een andere bestemming gekregen.

Bron en illustratie: GEB-GZW, van toen naar nu, door D. Kerssens, Wim de Jong, Gemeentearchief Zaanstad