Brand is erger

door Ruud Meijns

‘Brand is erger’ is de titel van een boekje dat ik al enige tijd in huis heb. Het is een egodocument van oud-Zaandammer Peter Baas. Ik ken Peter al van voor de kleuterschool en beiden hebben we onze levensverhalen op schrift gezet en aan elkaar gegeven, misschien dat ik daarom hier nooit aan gedacht heb om het te bespreken. Maar het is het waard om gekend te worden.

v.l.n.r. Peter en Ruud

Peter heeft het chronologisch beschreven zoals hijzelf zegt ‘van stuitligging tot en met de uitreiking van de Edison Klassiek Oeuvreprijs 2014 aan het Radio Filharmonisch Orkest’. Want bij dat orkest eindigde hij zijn muzikale loopbaan als contrabasspeler. ‘Eindelijk gerechtigheid voor het Radio Filharmonisch Orkest’, schrijft Peter bij de foto waar hij met de Edison in z’n hand staat.

In dit boekje, ‘Brand is erger’, volgt hij de weg via kleuterschool ‘De Vier Wieken’ met juf Hempenius, de Leeghwaterschool, zijn vriendschap met Cees Jan Koomen en de HBS aan het Ruyterveer waar hij na een paar jaar mee kapte. Dat zijn vader overleed toen hij twaalf was zal daar misschien toch wel mee te maken hebben gehad, dat hakt er in op zo’n leeftijd.

Hij baant zich, met verschillende baantjes, een weg door de Zaanse industrie. Als hij 23 jaar is begint het hem langzaam te dagen dat de muziek misschien toch een uitweg is. Beide ouders waren gedreven amateur-musici die in allerlei combo’s speelden. Hij heeft het dus niet van een vreemde. Reeds op jonge leeftijd speelde hij klarinet bij Apollo in Zaandijk. Via de Muziekschool Zaandam begint hij aan een reis in de muziekwereld. Tenslotte brengt hem dit bij het Radio Filharmonisch Orkest. Toen hij gepensioneerd was speelde hij ook regelmatig bij o.a. het Metropole Orkest en het Koninklijk Concertgebouw Orkest waarmee hij vaak op tournee ging.

Peter, achterste rij linksboven met het Koninklijk Concertgebouw Orkest in Tokyo

Het boek omvat zijn vele omzwervingen, zijn (veelal mislukte) baantjes bij Zaanse bedrijven, de ontmoetingen in het Zaanse uitgaansleven, de vrienden die hij weer terugziet en alle wonderlijke mensen en plekken die hij in zijn loopbaan tegenkomt.

Maar de muziek heeft altijd wel een rol gespeeld in zijn leven. Hij zong in het Zaans Bach Koor en hij heeft geruime tijd in de muziekwinkel van Hans Volmer aan de Gedempte Gracht gestaan. Daar vertelt hij het volgende over:

‘k had aangeboden om na sluitingstijd een plaat weg te brengen naar een klant in Krommenie. Het goot van de lucht en ik hees me onverwijld in mijn ketelpak. Soms kreeg je een fooitje en door dat pokkenweer gokte ik daar nu ook weer op. Toen ik daar was aangekomen en een aantal keren tevergeefs had aangebeld, verscheen er ineens een zwaar geïrriteerd vrouwspersoon.

Ze rukte de bestelling uit mijn handen, zei dat ze de week daarop wel in de winkel kwam betalen en smeet de deur voor mijn neus dicht. Toen ik terugkwam in de winkel kreeg ik ook nog van Volmer op mijn donder omdat ik me had laten afschepen. Ze moet nog in de winkel komen’.

Gedempte Gracht muziekhandel Volmer v/h Kleyn

In de (klassieke) muziekwereld heeft Peter een zekere faam verworven met het schrijven van enkele boekjes met muziekanekdotes die in de loop der jaren door hem werden verzameld. De eerste boekjes zijn uitverkocht en hij heeft nu in een nieuwe uitgave een bundeling gemaakt. Hier een voorbeeld:

‘Inzake passie voor muziek beperken veel mensen zich tot alleen Jazz, alleen populair of alleen klassiek. Wat dat betreft durf ik mezelf rustig breed georiënteerd te noemen. Naast het feit dat ik een groot jazzliefhebber ben laat ik het ruigste nummer van Prince net zo makkelijk volgen door een dromerig stukje pianomuziek van  Erik Satie.

In dat verband had ik ooit een nogal traumatische ervaring. Toen mijn moeder nog leefde en ik haar geregeld bezocht in Zaandam hoorde ik op het perron iemand een deuntje van Bach fluiten waarbij ik het niet kon laten om de tweede stem in te zetten. Dit frappeerde de man dusdanig dat hij toenadering zocht. Het bleek zijn vaste kooravond te zijn en hij ging er behoorlijk prat op dat hij de klassiekers op zijn duimpje kende waarbij hij maar bleef herhalen hoe interessant hij het vond om met een “beroeps” over muziek te praten.

Op een keer zag hij dat ik een cd had aangeschaft en vroeg me gretig wat voor moois ik had gekocht. Ik voorvoelde reeds nattigheid en liet hem weten dat het voor hem waarschijnlijk niet zo interessant was omdat het geen klassieke muziek betrof. Hij dramde echter door als een klein kind en ik haalde de cd uit de verpakking. Nooit zal ik de asgrauwe verkleuring van zijn gelaat vergeten toen hij de woeste kop van Jimi Hendrix in het vizier kreeg. Hij beende diep beledigd uit mijn gezichtsveld en vanaf dat moment was slechts een minachtende grimas mijn deel’.

Van de muziek-anekdotes, zoals hierboven heeft Peter een compilatie gemaakt onder de titel ‘Dit was knetter out of tune’.  Beide boekjes zijn te bestellen bij Peter Baas via: baaskoning@gmail.com

. Brand is erger € 12,00 euro + 4,50 porto           

. Dit was knetter out of tune € 8,00 euro + 3,50 porto