Nieuwsberichten
Nieuwsberichten en wetenswaardigheden:
29 september Historisch Café over de veranderingen in het centrum van Zaandam
Op maandagmiddag 29 september start het nieuwe seizoen voor het Historisch Café van de vereniging Historisch Zaandam met een lezing over het centrum van Zaandam en de plannen voor de herbouw van het Havenkantoor.
Tom Tulleken zal een presentatie geven over de enorme veranderingen die in Zaandam in het gebied rond de Hogendam plaatsvonden en die werden ingeluid door, in eerste instantie, de aanleg van de Wilhelminasluis, enkele jaren later gevolgd de door de demping van de havenkom, en in de jaren ’50 en ’60 “afgerond” door plan Nieuwe Dam (de bouw van de Beatrix- en Wilhelminabrug en het Zaangemaal). Als gevolg van de industriële vooruitgang heeft Zaandam een enorme tol betaald qua aantrekkelijkheid en sfeer.
Natuurlijk komt daarbij het Havenkantoor ter sprake, niet alleen omdat dit het eerste gebouw was dat na de demping van de havenkom verrees, maar ook omdat het een bouwkundige parel was die op een fantastische zichtlocatie stond. En dat is nu precies één van de redenen waarom het Havenkantoor weer terug moet komen, op praktisch dezelfde zichtlocatie, als het ware om iets te herstellen wat in 1963 jammerlijk verdwenen is.
Lezing door Tom Tulleken op maandagmiddag 29 september om 14.00 uur in Buurtcentrum De Bovenkruer, Drielse Wetering 49, 1509 KP Zaandam. Inloop vanaf 13.30 uur. Toegang gratis. Een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld. Verder lezen
Magazine Historisch Zaandam Special Bullekerk verschenen
Vrijdag 29 augustus vond bij in de Bullekerk de officiële overhandiging plaats van het magazine ‘Bullekerk – van Godshuis naar Cultuurhuis’, speciaal uitgebracht door De Vereniging Historisch Zaandam dat gaat over de transitie van kerk naar Cultureel Centrum. Michiel van der Burght, adjunct-directeur van Stadsherstel nam als eerste het bijzondere en kleurrijk uitgevoerde magazine in ontvangst van Karel Puhl die verantwoordelijk is voor de teksten waarvoor hij uitgebreid historisch onderzoek heeft gedaan. Zo staat het blad vol met wetenswaardigheden over dit prachtige Rijksmonument uit 1640 en is verkrijgbaar bij Historisch Zaandam, Bruna, Zaanstore (VVV), Van Langelaar, Molenmuseum en uiteraard in de Bullekerk voor slechts 5 euro! Leden van Historisch Zaandam krijgen het blad vanzelf thuisgestuurd. Verder lezen
Monumentenschildjes voor vier panden rond sluizencomplex : ’We moeten zuinig zijn op dit bijzondere stukje Zaandam’
Vier gebouwen in het stadshart van Zaandam zijn donderdag 28 augustus 2025 voorzien van een monumentenschildje. De vier gemeentelijke monumenten zijn kenmerkend voor de grote veranderingen van het oude centrum rond de Hogendam en het sluizencomplex aan het begin van de 20ste eeuw.
Wethouder Natasja Groothuismink van monumenten en erfgoed wandelde met vereniging Historisch Zaandam en de gemeentelijke afdeling Erfgoed langs de vier gebouwen. Het zijn het 110 jaar oude elektriciteitskantoor aan de Oostkade – tegenwoordig een woning – en de voormalige Josephschool (1900) ten noorden van de Beatrixbrug, nu bekend als filmtheater De Fabriek.
Ook kwamen er schildjes op het voormalige postkantoor (1930) aan de Dam, waarin Tokyoto is gehuisvest, en op het pand van ’t Nut van het Algemeen aan de Czaar Peterstraat (1902). Verder lezen
Zaadzaaier op de Hemmes
Het gaat beginnen; de bouw op de Hemmes. Waar ooit een woud van wieken draaide zal toch weer het geluid van molenwieken te horen zijn. Al jaren is men bezig met plannen maken die nu toch werkelijkheid gaan worden. Dat is mooi en de mensen van de Hemmes Groep zien dan eindelijk resultaat van al hun inspanningen. De eerste molen waaraan eind dit jaar begonnen zal worden is de Zaadzaaier.
Dit is de Zaadzaaier die eerder als de Lastdrager zijn werk deed. De molen is van 1690 tot en met 1947 op de Hemmes in werking geweest. Deze molen zal als eerste herrijzen. Links op de foto staat pelmolen de Witte Klok aan de Kalverringdijk, rechts de onderbouw en schuur van de in 1904 gesloopte oliemolen de Kat met daarnaast oliemolen de Wind, ook aan de Kalverringdijk.
Bron: Vereniging Zaanse Molen
Zomerhuis, monument voor Miranda de Boorder
Midden in de zomerperiode viel er een zomers aandoend boekje in de bus met de titel ‘Zomerhuis’. De schrijver Guus Bauer was voor mij een onbekende schrijver, maar al snel was duidelijk dat dit een bijzonder boekje was waarin je werd meegenomen in het overlijden van Miranda de Boorder, de familiegeschiedenis, de fietsenwinkel op de Hogendijk in Zaandam, de hobby’s van Miranda en de ongelofelijke betrokkenheid bij alles waar zij zich actief voor had ingezet.
Twee zussen groeien samen op, nemen na verloop van tijd de fietsenwinkel van hun ouders over. Vlak voor de pensionering belandt Mira, de oudste, ineens op de IC. Haar zus Lara besluit een dagboekje bij te houden voor als ze weer bijkomt. Ook als ze later een huis, een schuur en een loods moeten worden opgeruimd, blijft ze schrijven.
Cursus Historisch huizenonderzoek bij het Gemeentearchief
Het zoeken naar informatie over de geschiedenis van uw huis is soms ingewikkeld en tijdrovend. Daarom verzorgt Sander Wegereef van Historio dit najaar in samenwerking met Gemeentearchief Zaanstad een cursus historisch huizenonderzoek.
In 5 lessen van 2 uur leert u zoeken naar de bouwgeschiedenis, de bewoningsgeschiedenis en de eigendomsgeschiedenis van een pand. U maakt daarbij onder meer kennis met het zoeken in de registers van het Kadaster, de bouwvergunningen en de historische foto’s en kaarten van het Gemeentearchief.
Tijdens de cursus gaat u vooral ook zélf aan de slag met uw eigen onderzoek naar de geschiedenis van een vooraf gekozen pand of perceel in de Zaanstreek. De laatste les sluiten we af met een rondleiding in het depot van het Gemeentearchief.
De cursus start op maandagavond 8 september en kost € 90,-. Aanmelden kan per mail via info@historio.nl.
Nu meer dan 10.000 foto’s in de Beeldbank Foto’s
De afgelopen maand werd een mijlpaal bereikt met de 10.000ste foto in onze beeldbank. Van deze 10.000 afbeeldingen zijn er nu 6800 voorzien van een omschrijving en daarmee vrij gegeven voor internet. Verder lezen
Ledenvergadering met lezing door Hans Luiten
Deze maand geen historisch café op de laatste maandag van de maand, maar op zondagmiddag 25 mei de Algemene Ledenvergadering van Historisch Zaandam met als speciale gastspreker Hans Luiten. Thema van deze middag is Armoede en Rijkdom in de Zaanstreek.
De Algemene Ledenvergadering wordt gehouden op zondag 25 mei 2025 in het buurtcentrum, De Bovenkruier, Drielse Wetering 49, 1509 KP Zaandam (Kalf). Aanvang 14.00 uur, inloop vanaf 13.30 uur. De toegang is gratis. Ook niet-leden van Historisch Zaandam zijn welkom.
Lees hier de officiële uitnodiging en agenda voor deze bijeenkomst.
Dick Kerssens (1937 – 2025)
door Ruud Meijns
Dick Kerssens is niet meer. Bescheiden, altijd belangstellend. Een onderzoeker in hart en nieren. Maar ook een kunstenaar die schilderde en tekende. En altijd bezig.
Toen ik eens van hem wilde weten hoe hij een bepaald onderwerp uitzocht, zei hij “Kom maar even langs, maar ik heb het wel druk hoor.” Gelukkig heeft hij zijn laatste boek nog af kunnen maken.
Ik mocht hem in 2017 interviewen. U kunt dit hier nalezen.
Zaans Bevrijdingsfestival met fototentoonstelling 80 jaar Bevrijding
Op maandag 5 mei, Bevrijdingsdag, vieren we dat we 80 jaar geleden onze vrijheid en democratie terug kregen. Dat gaan we vieren op twee locaties: het Wilhelminapark in Wormerveer en de Bullekerk in Zaandam.
Op beide locaties is een fototentoonstelling 80 jaar Bevrijding ingericht. Op het plein voor de Bullekerk zijn een tiental foto’s op groot formaat opgesteld met foto’s die direct na het einde van de Tweede Wereldoorlog zijn gemaakt door Jan Woudt (fotograaf). Verder lezen
28 april Lezing door Henk Heijnen en Ron Couwenhoven: ‘Claude Monet in Zaandam’
Naar aanleiding van het boek Claude Monet in Zaandam door Henk Heijnen en Ron Couwenhoven verzorgen beide schrijvers een lezing over Claude Monet en de schilderijen die hij in de Zaanstreek maakte. Couwenhoven zal spreken over de plekken die Monet vastlegde, de molens die daar stonden en de relatie van Monet met de familie Van de Stadt. Heijnen gaat daarbij dieper in op de relatie tussen het werk van Monet en die van Japanse prentkunstenaars. De Zaanstreek en Japan hebben Monet op het spoor van een nieuwe schilderstijl gezet die de wereld zou veranderen.
Claude Monet was 30 jaar toen hij met zijn vrouw en zoontje in 1871 een zomer lang in Zaandam verbleef. Hij schilderde hier 24 landschappen en één portret. Behalve het portret – dat hij in opdracht maakte – verkocht hij geen enkel werk. Niet verwonderlijk want Monet begon hier te schilderen in een revolutionaire stijl die later het impressionisme werd genoemd. Verder lezen
Zaanse middag met modeshow van De Zaanse Kaper
Op maandagmiddag 31 maart organiseert Historisch Zaandam in samenwerking met het Buurtcentrum De Bovenkruier een Zaanse middag met een unieke modeshow van de Stichting de Zaanse Kaper.
Wat droegen Zaankanters in het verleden? Was hun kleding trendgevoelig of had kleding een andere functie? De Zaanse Kaper geeft een presentatie in de Bovenkruier. Tijdens deze show wordt er uitleg gegeven bij de verschillende typen drachten. Rondom het thema ‘klederdracht of streekdracht?’ worden er allerlei aspecten van de historische drachten bekeken. Verder lezen
Miranda de Boorder overleden
Afgelopen maandag 10 februari is Miranda de Boorder overleden aan een hartstilstand. Miranda was twee jaar lang (informeel) penningmeester van onze vereniging. Bovendien was ze een actief lid van onzer werkgroep Bovenkruier. Ze had grote kennis over de historie van Zaandam en hielp van daaruit met het opzetten van onze beeldbank. Om gezondheidsredenen woonde ze de laatste tijd de (avond)vergaderingen van ons bestuur niet meer bij. Dat neemt niet weg dat ze de administratieve werkzaamheden als interim-penningmeester met grote nauwgezetheid bleef invullen.
Het zo onverwachts overlijden van Miranda heeft ons diep geraakt. Wij zullen haar enorm missen.
Bestuur Historisch Zaandam.
24 februari in het Historisch Café: Genealogie – kapstok voor familiegeschiedenis
De mogelijkheden om je voorouders in kaart te brengen zijn tegenwoordig groot. Veel archiefbestanden die je hiervoor nodig hebt (o.a. burgerlijke stand, doop-trouw-begraafboeken, bevolkingsregisters) zijn tegenwoordig online beschikbaar.
Op maandagmiddag 24 februari 2025 verzorgt de afdeling Zaanstreek-Waterland van de Nederlandse Genealogische Vereniging (NGV) een beginnerslezing in het Historisch Café. Uitgelegd zal worden hoe je stap voor stap met voorouderonderzoek aan de gang kan gaan. Maar ook voor de wat gevorderde stamboomonderzoeker is het interessant. Er wordt iets verteld over de systematiek van het stamboomonderzoek en over de registratie van de vondsten, Iedereen die zich wil verdiepen in zijn of haar stamboom of familiegeschiedenis is welkom!
Locatie: De Bovenkruier – Drielse Wetering 49, 1509 KP Zaandam.
Datum en tijd: Maandagmiddag 24 februari 2025 om 14.00 uur. Inloop vanaf 13.30 uur. De toegang is gratis, een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld.
Vrijwilligers Gezocht: Help Historisch Zaandam de Beeldbank Uitbreiden!
Ben je op zoek naar een leuke en zinvolle manier om je vrije tijd te besteden? Historisch Zaandam is op zoek naar enthousiaste vrijwilligers die ons willen helpen met het scannen, plaatsen en beschrijven van foto’s voor onze website.
Met inmiddels meer dan 9.000 foto’s in onze beeldbank, hebben we jouw hulp hard nodig om deze collectie verder uit te breiden en toegankelijk te maken voor iedereen. Het mooie is dat je dit werk gewoon vanuit huis kunt doen, achter je eigen computer. Verder lezen