Ruud
Oostzijde 177
door Ruud Meijns
Soms fiets je door de stad zonder op je omgeving te letten – je hebt haast – moet ergens heen. Een andere keer kom je langs een plek en denk je ‘Wat stond hier nou vroeger?’. Als je bij een historische vereniging zit ga je zoeken.
Een foto kan ook de aanleiding zijn om eens op zoek te gaan zoals met bijgaande zwart/wit foto (onder) van de Oostzijde rond de plek waar nu de Dekamarkt staat. Wat een troosteloze bedoening was dit. Heel veel beter is het nog niet moet ik zeggen. Maar wat stond daar in de bloeiperiode van de Zaanse Industrie? 
Verder lezen
Vermaning – Weeshuis – Wasserij – Kinderopvang
door Ruud Meijns
De woorden vermaning, weeshuis, wasserij en kinderopvang zijn in het kort de geschiedenis van het pand dat op de plek van Oostzijde 240 stond. Voor mensen van mijn generatie; daar stond Oosterweide – het kindertehuis. Maar dat daar ooit en wasserij in zat, wist ik pas toen ik een foto van de brand zag die de wasserij verwoestte. Een geschiedenis van het pand.
Het allereerste begin ligt bij de Doopsgezinde gemeente van Oostzaandam. Om aan de noden van hun gemeenteleden tegemoet te komen besloot men in 1743 een huis te bouwen in de Noord aan de Schinkeldijk zoals de Oostzijde toen heette.
Daar is een tekening van, vermoedelijk gemaakt door de zoon van dominee Jesse. We zien de Vermaning en het weeshuis links en herkennen al een beetje uiterlijk zoals we het latere Oosterweide kenden. De Vermaning rechts op de tekening is in 1862 afgebroken omdat er toen een nieuwe Vermaning beschikbaar kwam; de Doofpot, nog steeds te zien bij de Belgischestraat. Verder lezen
Rie van Gulik (1926-2023)
door Ruud Meijns
Op 12 mei j.l. is mevrouw Rie van Gulik – de Boer overleden. Ik heb haar en haar man Goos in 2017 mogen interviewen voor De Zuidkanter. Ze hield van de Zaanse taal en bij de eerste editie van het Zaans dictee viel ze meteen in de prijzen. Op mijn verzoek heeft ze toen een stukje in het Zaans geschreven. Ze had in de 2e W.O. een dienstje bij een boer in de Purmer en daar schreef ze over; zie verder. Voor wie het hele interview wil lezen heb ik een link aan het eind toegevoegd. Verder lezen
Bewaarschool Czaar Peterstraat
door Ruud Meijns
“ Tot de schoonste inrigtingen van weldadigheid onzer eeuw behooren ongetwijfeld de Bewaarscholen, inzonderheid voor kinderen uit de meest behoeftige volksklasse, waarbij de beschaving nog zoo veel te wenschen overlaat”.
Zo staat te lezen in: De Bewaarschool, praktische handleiding.., uit 1845.
Deel uit het schilderij Bewaarschool in Amsterdam (Max Liebermann, 1880).
Zoals we nu kleine kinderen opvangen die nog niet leerplichtig zijn kan niet vergeleken worden met hoe men vroeger kinderen in ‘Bewaring’ gaf. De schooltjes waren niet meer dan bewaarplaatsen van kleuters van minder gegoede burgers met de bedoeling de moeders gelegenheid te geven iets bij te verdienen voor het gezin. In Zaandam waren meerdere bewaarscholen. Over de kwaliteit valt weinig te zeggen maar meer dan bewaren was het vaak niet. Verder lezen
Transvaalbuurt
door Ruud Meijns
In het gebied dat begrenst wordt door de A.G. Verbeekstraat, de Tuinierstraat, Prinsenstraat en de Menno Simonszstraat ligt de Transvaalbuurt met de straten: Krugerstraat, De Wetstraat, Steijnstraat, Bothastraat en de Cronjéstraat. 
De straten die rond de eeuwwisseling zijn aangelegd in de Transvaalbuurt kregen de namen van de leiders van de Transvaalse Boerenoorlogen. De Boerenoorlogen waren twee oorlogen die in Zuid-Afrika uitgevochten werden tussen de Boeren en de Britten tussen 1880 en 1902.
De Boeren genoten in hun strijd tegen de Britten veel sympathie in België, Duitsland en Nederland. In meerdere Belgische en Nederlandse steden, onder meer in Amsterdam, Antwerpen, Den Haag en Rotterdam werden rond 1900 straatnamen vernoemd naar strijders en politici van de Boerenbeweging en naar plaatsen die een rol speelden in de oorlogen. Verder lezen
Het verhaal van een huisje
door Ruud Meijns
Zwaardemakerstraat nummer 1 stond al een tijdje verlaten en verwaarloosd in de Oostzijde hoek Zwaardemakerstraat. Er werd brand gesticht; een troosteloos einde.
Het werd in 1899 gebouwd door Jan Kakes, een meester tmmerman uit Zaandam. Het bouwbedrijf was in 1874 gesticht door Cornelis Kakes. Zoon Jan trad in 1876 toe tot het bedrijf en voegde er een metselbedrijf aan toe. Jan overleed in 1909. Verder lezen
1 MEI – Dag van de arbeid
Zo werd de 1e mei in 1932 gevierd door de A.J.C., de Arbeiders Jeugd Centrale op het ZFC veld. In die dagen waren de leuzen gericht op Vrede en Ontwapening. (foto uit krant) Verder lezen
Evert van Voorst (05-10-1932)
door Ruud Meijns
Evert van Voorst, Oostzaner, kwam op een maandagmiddag naar de Bovenkruier op het Kalf om wat fotootjes te laten zien. Fotootjes van zijn familie, maar vooral van zijn grootouders die op de Zuiddijk in Zaandam woonden. We spraken met Evert thuis in Oostzaan, hoewel hij door grenswijziging nu in Amsterdam woont. Evert vertelt graag en hij heeft genoeg te vertellen.
In de Kerkbuurt in Oostzaan, schuin tegenover het gemeentehuis stonden twee huizen. In de ene woonde een zuster van mijn moeder, een tante en haar man. In het tweede huis woonde de familie Meier. 
In dat huis ernaast was de bedstee te kort. Mijn oom was timmerman en die heeft een gat in de muur gemaakt naar het trapje toe zodat Manus uit het huis ernaast zijn benen kwijt kon. Voor op de trap, waar die benen nu uitstaken heeft hij een kist getimmerd. In de Volksmond heette dit het “potenkastje van Manus Meier”. Het huis is gesloopt en die oom en tante zijn verhuisd naar het Zuideinde en laat nou precies daar de Coentunnelweg komen. Dat huis is ook weer gesloopt. Verder lezen
Betoging op de Burcht 1956
door Ruud Meijns
‘Enige duizenden rouwden om Hongarije’ was het onderschrift bij een foto van een demonstratie op de Burcht in Zaandam. Deze demonstratie was een antwoord op de Russische inval in Hongarije in november 1956. 
Ik moest hieraan denken na het verschijnen van het boek “Mama las Marx”. Dit onlangs verschenen boek gaat over Communistische gezinnen in de periode na de 2e Wereld Oorlog. In het boek wordt ook gesproken o.a. over de woede die het communistische deel van Nederland na de inval in Hongarije over zich heen kreeg.
6 november 1956, betoging op de Burcht. (foto van een krant) Verder lezen
Nationale Medaille 1931
door Ruud Meijns
De vereniging Historisch Zaandam kwam in het bezit van een medaille, geschonken door Peter en Willie Verlinden. Het betreft een bronzen medaille van 5,36 gram en een doorsnede van 7,4 cm. Het is de eerste prijs in de categorie Canadese Kano bij de Nationale Kampioens-Kanowedstrijden op de Voorzaan op 21 juni 1931. De wedstrijden werden georganiseerd door de kring van ‘Zaansche, Amsterdamsche en Haarlemsche Kano-vereenigingen’.
Uit het krantenverslag blijkt dat het hier gaat om ‘Canadeesche Kano’s met een zeiloppervlak van max. 4 m2. De winnaar werd L. de Jong met Seminolah van de A.K.V uit Amsterdam.’
Uit het verslag blijkt verder dat er bij deze wedstrijd vier deelnemers waren waarvan er drie werden gediskwalificeerd vanwege onregelmatigheden. Dat voor de eerste prijs geen gouden medaille beschikbaar gesteld kon worden heeft mogelijk te maken met de beroerde financiële omstandigheden in 1931. Maar het blijft een mooie medaille.
