Historisch Zaandam

Jacob Israël de Haan (31 december 1881 – 30 juni 1924)

In aansluiting op het twitterbericht van Erik Schaap (zie hiernaast) willen wij ook enige aandacht besteden aan deze grote Zaankanter. Hij werd vermoord vanwege zijn ideeën over de toekomst van Israël. En de enorme opkomst bij zijn begrafenis gaf aan dat hij niet alleen stond in zijn opvattingen.

Zie ook:https://eriksgaap.nl/2021/12/31/de-jeugd-van-jacob-israel-de-haan/

De Begrafenis

De opkomst bij de begrafenis van Jacob Israël de Haan in 1924 en zijn grafmonument in Jeruzalem. Op een steen tegenover de synagoge op de Gedempte Gracht staat dit gedicht van hem:

Wat is de Zaan een mooie brede stroom,

Ik ben een jongen te Zaandam geweest,

Jeruzalem: zó teder, als een droom,

Herdenk ik hier mijn jeugd en elk Joods Feest.

Verkade 1926

door Simon Greve

Verkade is natuurlijk heel bekend in de Zaanstreek. Niet alleen vanwege de producten, of het kwaliteitsimago, maar ook omdat veel Zaandammers de fabriek kennen aan de Westzijde. Een heel kenmerkend pand waar tegenwoordig onder andere een restaurant ‘Verskade’ is gevestigd. Voordat Verkade er kwam stonden er houten huizen en op het bord voor het eerste huis wordt aangegeven dat hier een veer over de Zaan was genaamd het Ruiterveer.

Opgericht in 1886 moet Verkade vandaag de dag al 137 jaar bestaan. Ik wil u als lezer meenemen naar 1926, nu bijna 100 jaar geleden toen Verkade het veertig jarig bestaan vierde. En u begrijpt dat ik daar niet zelf bij was, maar via-via kreeg ik de Kern, het ‘orgaan voor het personeel van Verkade’s fabrieken’ van 18 mei 1926 in handen. En dat beschrijft uitgebreid het jubileum dat op 3 mei 1926 gevierd is. Leuk om daar wat over op te schrijven en met u te delen. Verder lezen

Vermaning – Weeshuis – Wasserij – Kinderopvang

door Ruud Meijns

De woorden vermaning, weeshuis, wasserij en kinderopvang zijn in het kort de geschiedenis van het pand dat op de plek van Oostzijde 240 stond. Voor mensen van  mijn generatie; daar stond Oosterweide – het kindertehuis. Maar dat daar ooit en wasserij in zat, wist ik pas toen ik een foto van de brand zag die de wasserij verwoestte. Een geschiedenis van het pand en een plek.

Het allereerste begin ligt bij de Doopsgezinde gemeente van Oostzaandam. Om aan de noden van hun gemeenteleden tegemoet te komen besloot men in 1743 een huis te bouwen in de Noord aan de Schinkeldijk zoals de Oostzijde toen heette.

Daar is een tekening van, vermoedelijk gemaakt door de zoon van dominee Jesse. We zien de Vermaning en het weeshuis links en herkennen al een beetje uiterlijk zoals we het latere Oosterweide kenden. De Vermaning rechts op de tekening is in 1862 afgebroken omdat er toen een nieuwe Vermaning beschikbaar kwam; de Doofpot, nog steeds te zien bij de Belgischestraat. Verder lezen

“Billenavond”

Enige tijd terug spraken we over ‘het billen van maalstenen’.

Molenstenen slijten door het gebruik. Na verloop van tijd moeten de groeven verder worden uitgekapt met een bilhamer.

 

Molen Korenbloem Ospel bij Nederweert. foto- Henk Hermans

Herman Aartsen stuurde een interessante aanvulling over dit onderwerp via de mail. Verder lezen

Duo Bonda

door Ruud Meijns

Dit duo was eigenlijk een trio. Dat zat zo;  de beide accordeonisten werden begeleid door een mechanische saxofoniste.

Dit Zaanse duo met de heren Bonda en Van Laar waren zeer bekend in de jaren ’30 getuige de vele artikelen en aankondigingen die ik in kranten aantrof. Verder lezen