Personen
Interviews met en achtergrondverhalen over bekende Zaandammers
Brand is erger
door Ruud Meijns
‘Brand is erger’ is de titel van een boekje dat ik al enige tijd in huis heb. Het is een egodocument van oud-Zaandammer Peter Baas. Ik ken Peter al van voor de kleuterschool en beiden hebben we onze levensverhalen op schrift gezet en aan elkaar gegeven, misschien dat ik daarom hier nooit aan gedacht heb om het te bespreken. Maar het is het waard om gekend te worden.
v.l.n.r. Peter en Ruud
Peter heeft het chronologisch beschreven zoals hijzelf zegt ‘van stuitligging tot en met de uitreiking van de Edison Klassiek Oeuvreprijs 2014 aan het Radio Filharmonisch Orkest’. Want bij dat orkest eindigde hij zijn muzikale loopbaan als contrabasspeler. ‘Eindelijk gerechtigheid voor het Radio Filharmonisch Orkest’, schrijft Peter bij de foto waar hij met de Edison in z’n hand staat. Verder lezen
Ben Bonte overleden
Vanmorgen hoorde ik dat Ben was overleden. Ik ben nog even langs zijn woning op het Hanenpad langs geweest, maar de gordijnen waren dicht. Ik sprak met de postbode en die had al een stel condoleancekaarten om te bezorgen.
Ben was een prominente man die van jongs af aan in de oliehandel had gezeten. Toen dat op z’n eind liep heeft hij nog een periode bij de parkeerpolitie in Wormerveer gewerkt. Ben wist uit de Hanenpadsloot menig kind te redden en is daarvoor ook onderscheiden. De laatste jaren kreeg hij veel jongeren op bezoek die via een schoolprogramma naar zijn verhalen over de Tweede Wereldoorlog kwamen luisteren. We zullen hem missen.
Ben in gesprek met scholieren
foto: project ‘In mijn buurt’
Vast in het IJs
door Ruud Meijns
De Zuiderzee was nog een open water. Eind december 1895 begon het streng te vriezen. Diverse veerdiensten zoals die van Enkhuizen naar Stavoren werden gestaakt. Het havenvuur te Edam werd niet meer ontstoken omdat de zee voor de haven dicht lag.
Tegelijkertijd lagen nog twee botters uit Zaandam, de Z.A. 5 en de Z.A. 8 in het gebied tussen Marken en Urk en raakten bekneld in het zware ijs. De Z.A. 5 van schipper W. Prins Pz. lag ten zuiden van Urk.
De botter van schipper Blees lag tussen Marken en Muiden hierdoor kon de knecht van de Z.A. 8 na een urenlange tocht Marken bereiken en hulp inschakelen. De burgemeester van Edam, hoofd van de Zuiderzee-politie, zette de hulpverlening in gang.
De Zuiderzee rond 1900, een grote watervlakte. Verder lezen
Zaans Erfgoed Prijs voor Cor en Wim Visser
Dinsdag j.l. ontvingen Cor en Wim Visser de Zaanse Erfgoedprijs. De broers waren met een smoes naar de Chocolaterie De Cacaoboom in Zaandijk gelokt en kregen tot hun verrassing te horen dat ze de winnaars waren geworden van de Zaanse Erfgoedprijs. Een zeer verdiende prijs en de jury van Zaans Erfgoed was unaniem in haar beslissing. Beiden zetten zich al jaren in voor het behoud van het erfgoed en voor de houtbouw in onze streek. Met hun stichting ‘De Gebroeders Visser’ ondersteunen ze tal van initiatieven. De eervolle vermelding van de Zaans Erfgoedprijs 2020 ging naar Anneke Steemers, de vrouw die De Cacaoboom drijft en tal van andere initiatieven op haar naam heeft staan waaronder de oprichting van de Historische Vereniging Koog Zaandijk.
Op de foto vlnr. Wim Visser, Anneke Steemers en Cor Visser. (foto Jan Lapere)
Jaap Stellaart Expositie
Dit jaar zou de Zaanse kunstenaar Jaap Stellaart op 7 december 100 zijn geworden. In het Weefhuis wordt een expositie van zijn werk gehouden, georganiseerd door Jan de Bruin vriend en kenner van het werk van Stellaart. Wij hebben voor u twee verhalen over Jaap Stellaart geschreven door Jan de Bruin.
Jaap Stellaart aan het werk in ziekenhuis De Heel in 1967
Jaap Stellaart schilderde niet alleen met verf maar ook met woorden
Jaap Stellaart, de blinde ziener in een oceaan van licht
foto’s uit: Jaap Stellaart 1920 – 1992, van Henk Heijnen en Jan de Bruin
De Zaandamse Schutterij en de Zondagsrust
door Ruud Meijns
De schutterij of het schuttersgilde was een lokale militie opgericht in de middeleeuwen, bestaande uit burgers, om hun stad of dorp te beschermen en verdedigen bij een externe aanval van bijvoorbeeld rondzwervende roversbenden of vreemde legers en om intern de orde te handhaven bij oproer, brand of prominent bezoek. De bemanning bestond uit burgers en geen militairen. Tot 1580 was het een plaatselijke zelfstandige organisatie maar werd na die datum onder het gezag van de plaatselijke overheid besteld. Verder lezen
200e lid voor Historisch Zaandam
door Ruud Meijns
Een mijlpaal vonden we het. 200 leden is een aantal waar we al een tijdje tegenaan zaten en opeens hadden we dat punt bereikt. Daarom een portretje van ons 200e lid; Nico van ’t Hof.
Nico is in 1947 geboren in de Oostzijde, in Spes Viva, kliniek – rusthuis, maar hij woonde in de Halstraat 34, een zijstraat van de Oostzijde. Dit houten woonhuis was het laatste huis van het straatje. Verder was er een sloot en landerijen tot aan Oostzaan. Eerst had het huis nog een ‘hoisie’ boven de sloot, maar later kregen ze een huisje op het erf met een tonnetje, al een hele verbetering. Verder lezen
Broeder van Dam
door Ruud Meijns
‘Behalve den man die de Sarphatistraat de mooiste plek van Europa vond, heb ik nooit een wonderlijker kerel gekend dan den uitvreter’. uit de Titaantjes, schrijver Nescio.
Hetzelfde had gezegd kunnen worden van broeder van Dam die vanaf 1919 in dienst is van de gemeente Zaandam. Misschien was hij wel de spil van het begin van de Zaandamse ziekenhuizen. Verder lezen
Aart Vet
door Ruud Meijns
“De eerste twaalf jaar van je leven bepalen de rest van je leven. Dat staat in een artikel van René Diekstra in de krant. En dat is ook zo en ik sta in dit boekje[1] op de foto als twaalf jarige met de bevrijding. Ik heb een witte pet op”. Verder lezen
In Memoriam Berend van der Weide (1921 – 2020)
door Ruud Meijns
Op 27 februari 2020 is Berend van der Weide overleden. Tot op eind vitaal en goed van zin als je zijn hoge leeftijd in aanmerking nam. Twee weken geleden sprak ik hem nog ivm foto’s van een uitje van ZFC-spelers naar Liverpool in 1947. Barend had die foto’s bij zijn verhuizing naar het Mennistenerf weer gevonden. Hij kon nog heerlijk vertellen over die reis en het lijkt me een mooi afscheid om nu dit verhaal te plaatsen. Berend bedankt voor je mooie verhalen. Verder lezen
In Memoriam Gerrit Klaas Swartsenburg
door Ruud Meijns
Gerrit Swartsenburg is 16 februari overleden. Hij was van 1925. Ik heb hem leren kennen toen ik oud-leerlingen van de Ambachtsschool sprak. Hij had een geweldig geheugen want de eerste keer dat ik heb bezocht kwam ik in een lange gang aanlopen en stond hij me op te wachten. Van een meter of twintig riep hij me toe, ‘Jij hebt in de Czaar Peterstraat gewoond’. Dat klopte, maar ik kende meneer Swartsenburg helemaal niet, maar mijn gezicht had hij wel onthouden.
Ik wil hem hier met het verhaal dat we eind 2017 hebben gemaakt gedenken. Hier is de link: http://zaanseverhalen.nl/2017/11/09/gerrit-swartsenburg/
Nic de Carpentier
Voor liefhebbers van het oude Zaandam, met de straatjes, de paden en nu allang verdwenen plekken is er in Zaans Groen de tentoonstelling met werk van Nic de Carpentier.
Nic de Carpentier (1882-1965) was aquarellist, etser en schilder van voornamelijk taferelen in en om de Zaanstreek. Hij was autodidact en nam lessen bij Ko Koeman.
Wat zijn onderwerpen betreft bleef hij dicht bij huis. De straatjes en paden in de buurt en de mensen in de buurt, dat waren zijn onderwerpen. Verder lezen
Waterpolo
Van onze vrienden van het Historisch Genootschap Crommenie ontvingen enkele foto’s uit de waterpolo-geschiedenis van de vereniging Nereus. Als zelfstandige club bestaat Nereus niet meer, ze is opgegaan in vereniging ‘De Zaan’.
Bij de foto’s gaat het om twee gelegenheden. Verder lezen
Zilveren Meester Werken uit de Zaanstreek
Vrijwel wekelijks ontvangen wij van onze leden boeken en/of documentatie over Zaandam. De boekencollectie is inmiddels gegroeid tot meer dan 400 titels. Van Jeanne D. Douwes en Arno J. Bruitsman ontvingen wij recent een exemplaar van ‘Zilveren Meester Werken uit de Zaanstreek’, een historische biografie van de Joodse Zilversmedenfamilie S.I. Vet & Zn. uit Zaandam. Wij zijn erg blij dat we dit hun prachtige boek aan onze collectie mochten toevoegen. Verder lezen
E.P. Clijnk – De Roomse Reus
Een Roomse Reus, zo noemde journalist Wim Swart Everhard Petrus Clijnk uit Zaandam. Clijnk was bestuurder van een groot aantal rooms-katholieke organisaties en zat ruim dertig jaar voor de katholieke politiek in de Provinciale Staten van Noord-Holland.
Maar hij wordt ook wel de redder van de Kalverpolder genoemd. Een beetje overdreven? Nee, want er zit wel degelijk een waarheid in deze uitspraak. Verder lezen