Straten
Verhalen over wijken en straten in Zaandam
Een wandeling door de historie van de Hogendijk
door Simon Greve
Een wandeling door de historie van de Hogendijk
Eind 2018 is het bestuur met een werkgroep “Historisch Erfgoed & Ruimte” gestart. Deze werkgroep houdt zich bezig met de ontwikkeling van vastgoed en ruimtelijke structuur in Zaandam in historisch opzicht. Zij bewaakt het behoud van historische panden, pleinen, bruggen en objecten in Zaandam. Aandachtsveld zijn niet alleen bouwplannen, maar ook het bijhouden van een actuele lijst van monumenten in Zaandam en het regelmatig updaten van de lijst met nieuwe als beeldbepalend/karakteristiek aangemerkte panden. Om die reden wandelen de leden van de werkgroep regelmatig door delen van oud-Zaandam. Daarbij op een andere manier naar panden kijkend. Niet zoals normaal, het snel langsfietsen op weg naar een bestemming, maar met veel aandacht voor de leeftijd van een pand, de details, de functie en vroegere functie, het onderhoud.
Op 3 december werd in een ijzige kou de omgeving van de Hogendijk verkend. Een heel oud deel van Zaandam, feitelijk een plek waar het allemaal begon lang geleden. Voor meer achtergrond kunt u kijken op: – Cultuurhistorische verkenning Russische Buurt en Hogendijk. Uit deze verkenning de volgende kaart:
De Zuiddijk en de bewoners
volgens mevr. de Jong – Swart
Mevrouw is 28 september 1922 geboren op de Zuiddijk 102. Haar grootmoeder woonde op 102 en toen haar ouders trouwden zijn zij in de winkel gekomen en is haar grootmoeder in een huisje ernaast gaan wonen Haar vader heeft er een levensmiddelenzaak opgezet. Daar voor was hij bakker-patissier geweest. De levensmiddelenzaak ging onder de naam Swart. Het huis, Zuiddijk 102, staat er niet meer.
Mevrouw vertelde dat ze de namen van de bewoners van een deel van de Zuiddijk nog kende. Ze had een tekening willen maken maar dat lukte niet goed dus hebben we het in een gesprek met haar opgetekend. We hebben er foto’s bij gezocht en het zijn er heel wat geworden. Verder lezen
De Burgemeestersbuurt
De Burgemeestersbuurt
Woonwijk in Zuidoost-Zaandam. tussen Zuiddijk en Kepplerstraat. De wijk werd eind jaren `30 aangelegd en bestaat uit vijf straten, die alle zijn vernoemd naar voormalige burgemeesters van Zaandam.
Deze zijn:
- G. van Orden (burgemeester 1838-1845).
- C. van de Stadt (burgemeester 1845-1852).
- Mr. H.J. Smit (burgemeester 1852-1871).
- H.J. Versteeg (burgemeester 1878-1894).
- K. ter Laan (burgemeester 1914 – 1937).
Voor een korte levensbeschrijving van deze burgemeesters kijkt u hier verder: De Burgemeesters van de Burgemeestersbuurt
Anton de Kombrug
Bij de Anton de Kombrug over de Gouw bij de Vermiljoenweg vordert het werk om de brug van kleuren te voorzien gestaag. De naam van verzetsstrijder Anton de Kom is nu voor iedereen duidelijk zichtbaar. De gebruikte kleuren zijn ook terug te vinden in de vlag van Suriname, het geboorteland van De Kom.
Succesje voor Historisch Zaandam – Straatnamen voor plan Houthavenkade vastgesteld
Op 28-08-2020 werd op initiatief van Harry van Nek door Historisch Zaandam aan de Commissie Straatnaamgeving van de Gemeente Zaanstad een voorstel gestuurd om de straatnamen in het omvangrijk ewoningbouwproject op het bedrijventerrein aan de Houthavenkade te noemen naar het belangrijke verleden van de scheepsbouw en houtindustrie en het belang hiervan voor de ontwikkeling van Zaandam. Daarvoor werden de volgende suggesties gedaan: Timmerrak, Kerkerak, De Breeuwer, De Houthaalder, De Houtvlotter, De Oostvaarder.
Uit de publicatie van De Orkaan blijkt dat de Gemeente Zaanstad deze suggestie heeft gehonoreerd. Aan de Houthavenkade komt hoogbouw met ruim 700 woningen. De straten in het nieuwe plan Houthavenkade zijn: Kerkerak, Timmerrak, De Houthaalder, De Breeuwer en De Balkenvlotter.
Brand Zuiddijk 65 – Aanvulling
door Ruud Meijns
Van W. Visser (Timmerfabriek Visser) kreeg ik een aanvulling op het artikel over de brand in de drogisterij op Zuiddijk 65 in november 1949.
(zie artikel: https://www.historisch-zaandam.nl/brand-zuiddijk-65/).
In 1950 kreeg dhr. Smit van drogisterij ‘Het Zuiden‘ vergunning om een nieuw pand te laten bouwen en hij nam daarvoor de Zaanse architect Jaap Schipper in de arm.
Straten De Jonge Prinses
Soms kom je in Zaandam straatnamen tegen, waarvan je toch even op GoogleMaps moet nagaan waar die straat precies ligt. Molenkenners weten het natuurlijk direct, De Jonge Prinses is één van de twee straten in het nieuwbouwbuurtje in de Kalverpolder. Het noordelijkste stukje van Zaandam. Verder lezen
Spoorbuurt
door Ruud Meijns
Een buurt in Zaandam-west tussen de Provincialeweg, de Botenmakersstraat, de Klokbaai en de Parkstraat. De buurt, voorzien van koninklijke straatnamen als Nassaustraat, Emmastraat, Anna Paulownastraat, Willemstraat, Oranjestraat en Mauritsstraat werd aan het einde van de 19e eeuw aangelegd. Verder behoorden de Oranjesteeg, Oranjedwarsstraat en de 2e Oranjestraat tot deze buurt.
In de jaren ’80 van de 20e eeuw kwam de buurt met regelmaat in het nieuws. De gemeente had tot sloop besloten; de bewoners kwamen in verzet tegen dit besluit. In 1990 werden de nieuwbouwplannen voor de nieuwe Spoorbuurt gepresenteerd; een flink aantal van de oude woningen was toen al gesloopt. In de nieuw gebouwde wijk zijn deze straatnamen niet overgenomen. (Bron: Zaanwiki). De nieuwe namen voor de buurt zijn van vrouwen die zich door hun engagement sterk hebben gemaakt voor de positie van de vrouw. Van elk geeft een korte biografie haar verdienste weer. Verder lezen
Krimp
door Ruud Meijns
Betekenis van Krimp kan zijn: vermindering van omvang, afname of kleiner worden; een taps toelopende ruimte. Er zijn nog anderen betekenissen mogelijk. En is het nu Het Krimp of De Krimp. Was het een bewoner die Krimp heette of Krimpenburg zoals het ook wel genoemd werd. De beste verklaring is denk ik zoals Zaanwiki het zegt: ‘De naam Krimp hangt mogelijk samen met de vernauwing van de voormalige wegsloot aldaar’.
Slop
Een slop was het doodlopende einde van een smalle steeg of gang waaraan een tot eenkamerwoningen verbouwd pakhuis, werkplaats of stal was gelegen. De mensen leefden er zeer dicht op elkaar in de soms wel 10 tot 12 woninkjes per slop. Uit: Woud van der, Auke (2010), Koninkrijk vol sloppen. Ook wel een voetgangerssteegje of stoepgangetje tussen woningen genoemd.
Als we Krimp en Slop samentrekken krijgen het Krimperslop. Op het Krimp waren er een eerste en een tweede Krimperslop.
De Twee Steegjes
door Ruud Meijns
Er lagen in de Westzijde eens twee steegjes, ze lagen er want ze zijn er nu niet meer. De ene is opgeheven en de ander heeft een andere naam gekregen. Het gaat om de Haagsesteeg en de Schipperssteeg. Op het kaartje is mooi te zien hoe ze tussen de Westzijde en het Zaanwater inlagen.
Ter oriëntatie: nr. 156 de muziekhandel van Steijn, 158 Dil vishandel, de Haagsesteeg en 160 een woonhuis. Dan de Schipperssteeg.
