Wandeling

Een wandeling door de Burgemeestersbuurt

door Simon Greve

Onlangs waren we met de werkgroep Historisch Erfgoed in de Burgemeestersbuurt. Met een begin van de wandeling bij Slijterij Vonk in de Tuiniersstraat. En dan valt me iedere keer weer op dat dit deel van Zaandam tussen de A.G. Verbeekstraat en de Klaas Katerstraat zo heel anders overkomt dan de strakke wijken die even verderop liggen.  Delen van de oude pad structuur zijn in dit deel nog zichtbaar, maar veel is er niet van over. Er zijn winkels, bedrijven, parkeerterreinen en woningen dwars door de oude structuur heen gebouwd zonder veel onderling verband, waardoor het hier wat rommelig overkomt.

Kijk bijvoorbeeld naar de Prinsenstraat. Tegen de Zuiddijk aan liggen nog wat oude woningen van die straat, dan komt de Dekamarkt er tussendoor en vervolgens komen weer wat huizen van de oude Prinsenstraat, maar onderbroken door de nieuwbouw van de Cronjestraat. En aan het eind liggen weer wat oude huizen van de oorspronkelijke Prinsenstraat. Soms bouwde men nieuwe panden op de rooilijn, soms daar ruim achter.  Rommelig, alsof in de jaren zeventig er maar wat aan gebouwd is zonder oog voor wat er al was.

Daarnaast ook staan in het gebied tussen de Touwslagerstraat en de St. Caterijnestraat vele kleine bedrijfjes. Waarvan de panden niet altijd een geheel vormen met elkaar en die ook niet altijd goed onderhouden zijn.  Tegelijk ligt er tussen de Zuiddijk en de Tuiniersstraat een winkelgebied waar ook weinig structuur in zit.  Wat autobedrijven, een kinderdagopvang, een loodgieter. Ook dat maakt dit gebied wat rommelig en een totaal contrast met de echte burgemeesterbuurt straten als bijvoorbeeld de Burgemeester ter Laanstraat. Die lijken  getekend met een liniaal en hebben veel min of meer eenvormige woningen in een lange rij. Verder lezen →

Wandeling Klauwershoek en omgeving

door Jolanda Hendriks

Op zaterdag 31 augustus hebben de leden van de Werkgroep Historisch Erfgoed en Ruimte weer een mooie wandeling gemaakt.

Dit keer was de start in de muziektent bij de Oostzijderkerk. Vanaf de in 1997 gebouwde muziektent, die amper wordt gebruikt voor muzikale doeleinden, is er een mooi uitzicht op de sluis, het oude postkantoor en Dam 2, de voormalige Vrijmetselaarsloge ‘Anna Pauwlona’ uit 1858.

Over de Oostzijderkerk is ontzettend veel te vertellen. Jan van der Male, de gemeentearchivaris van Zaanstad, heeft in 2020 een 150 pagina’s dik boek geschreven over dit Rijksmonument, waar al in de 14e eeuw één van zijn voorgangers heeft gestaan. Bijzonder zijn de gebrandschilderde ramen en het grote schilderij van de watersnoodramp in 1825. De toren werd gebouwd in 1850 en is ongeveer 50 meter hoog, in die tijd het hoogste gebouw van Zaandam.

Rechts van de kerk staat het 17e-eeuwse rechthuis van Oost-Zaandam, in 1907 verbouwd tot catechisatie- en kerkeraadskamer. Let ook op het mooie deurkalf dat nog uit 1685 dateert! Achter de kerk zagen wij nog enkele oude grafstenen liggen op een verwaarloosd stukje grond. Verder lezen →

De werkgroep Erfgoed en Ruimte wandelt naar de Schildersbuurt

door Simon Greve

De Westzijde is natuurlijk een van de oudste straten van Zaandam. Ooit aangelegd om de Zaan buiten de polders te houden werd er al snel gebouwd langs deze weg. En waar nu de bebouwing één lang lint vormt waren vroeger de individuele dorpen nog goed herkenbaar.

Toen daarna de dorpen groter werden en de ruimte aan de Westzijde zelf tekort begon te schieten begon men met de paden, loodrecht op de Westzijde, het veld in. Het eerst bij Zaandam centrum, maar later ontstonden er steeds meer paden. Paden die steeds langer werden omdat er steeds meer bijgebouwd werd. Zo ontstond de structuur die tot niet zo lang jaar geleden goed herkenbaar was in de Zaanstreek.  

Op de foto John en Paul, Leden van de werkgroep. In onze werkgroep outfit.

Aan de Westzijde staan oude huizen, reden om daar met de werkgroep wandeling te beginnen. En wel bij nummer 155/157 (zie onderstaande foto). Voor oudere Zaandammers, dat is ongeveer tegenover de vroegere de Hoopbrug. En waar aan de Zaankant, op het terrein van de gasfabriek recent veel veranderd is, geldt dat niet voor de westelijke kant van de Westzijde. Daar staan vaak nog de oude panden. Het panden op nummer 155 oogt vervallen, maar heeft wel de monument status. Nummer 157 was een winkel, misschien wel de kleinste van heel Zaandam. Veel meer over de historie van het pand en de streek kunt u lezen op pagina 1105 van het blad Anno 1961: https://www.historisch-zaandam.nl/wp-content/uploads/2023/11/Anno-1961-NR.-138-2.pdf . De vorige eigenaar heeft hier lang gewoond en had zeker hart voor erfgoed. Misschien dat na het recente overlijden van deze eigenaar Stadsherstel Amsterdam de beide panden overneemt en herstelt.

Verder lezen →

De werkgroep Erfgoed en Ruimte wandelt

door S. Greve

Zaandam heeft natuurlijk niet alleen wijken met een heel lange historie. Er zijn ook naoorlogse wijken. Die mogelijk ook unieke kenmerken hebben. En dus het beschermen waard zouden kunnen zijn. En vanwege een gesprek met de gemeente over naoorlogse wijken heeft de werkgroep op 2 september gewandeld door een typisch naoorlogse wijk. Namelijk door de Laan der Vrijheid en door de straten genoemd naar de helden uit de oorlog, de verzetsstrijders. Mensen als Walraven van Hall of George Louis Jambroes, die vielen voor onze vrijheid.  Voor wie aan de muur van het pand George Louis Jambroesstraat 6 een beeld ingemetseld is.

Natuurlijk is een naoorlogse wijk heel anders dan de straten en wijken waar we tot nu toe onderzoek deden. Een Zuiddijk of een Hogendijk hebben vele honderden jaren historie met alle bouw en verbouw van dien. Dat heeft onze wijk van vandaag niet. Natuurlijk is er wel eens wat aangebouwd of verbouwd, maar de basis van alle woningen is nog steeds intact en goed herkenbaar.

Toen deze huizen gebouwd werden keken de bewoners van de Laan de Vrijheid uit over het Oostzijderveld. Met boerderijen, de houtloodsen van Middelhoven en nog een enkele molen. Met veel groen weiland en sloten. In de verte was Oostzaan zichtbaar want de Coentunnelweg lag er nog niet.   Om u een indruk te geven van het Oostzijderveld destijds bij deze een foto van een boerderij aan de Gouw uit 1962 (auteursrecht bij de gemeente). Verder lezen →

De werkgroep wandelt verder: de Westzanerdijk

door Simon Greve

De werkgroep wandelt verder: de Westzanerdijk

Elf maart hebben  de leden van de werkgroep ” Historisch Erfgoed en Ruimte” van onze vereniging Historisch Zaandam hun wandeling  van 28 januari en 3 december voortgezet.  Lekker weer, wat zon, niet warm, maar heerlijk om te wandelen. Er viel weer een hoop te zien op het gebied van cultuur-historische en architectonische waarden want dat is het doel van onze wandelingen. We kijken wat er van de bebouwing van waarde is en kijken of dat beschermd kan worden. Als leek heb ik op dat gebied veel geleerd in de werkgroep. Het gaat namelijk niet alleen om ‘mooi’ of ‘heel oud’. Maar het gaat ook om of een pand beeldbepalend is. Of een pand past in de beeldkwaliteit van de buurt, dus of het past in de directe omgeving. Heeft het zeldzame historische kenmerken? En wat was de functie? Er valt een hoop te leren. En het is heel leuk om op die manier te kijken. Geen haast, rustig alle kenmerken bekijken en in de groep bespreken. (de linkjes kunt u het beste openen door rechts te klikken en in een nieuw tabblad te openen) Verder lezen →

Vervolg wandeling Russische Buurt

door Giljam Klijn

Op 28 januari hebben  de leden van de werkgroep ” Historisch Erfgoed en Ruimte” van Historisch Zaandam hun wandeling  van 3 december in de Russische buurt  voortgezet.  Het was beter weer dan op 3 december. De zon gaf enige warmte. Er viel weer een hoop te zien van  cultuur-historische en architectonische waarde.

We hadden afgesproken op de hoek van de Houthavenkade en de Hogendijk. We liepen eerst de Houthavenkade in. De naam van deze straat herinnert aan de houthaven die hier ooit was.

Aan de westkant van de Houthavenkade op de nummers 12 tot en met 20 bevindt zicht een rijtje huizen met mooie details. Bij de ramen boven de voordeur en in de erker zijn motieven in glas-in-lood. Het metselwerk is speels. We zien invloeden van art-deco en de Amsterdamse school.  Het Zaanse Bouwbedrijf Bakker bouwde deze 4 woningen en een winkel  in 1926. De winkel is inmiddels verbouwd tot woning. Verder lezen →

Instagram Wandeling

In de maanden september en oktober zijn in de etalages van winkels op de Gedempte Gracht historische foto’s te zien. Tijdens de Zaanse Erfgoedmarkt organiseert de Vereniging Historisch Zaandam op 1 september twee keer een wandeling langs deze winkels en de historische foto’s.

Bij deze wandeling wordt Instagram gecombineerd met historische weetjes over de Gedempte Gracht. Simone Ronchetti zal een korte uitleg geven over het gebruik van Instagram. Welke filters gebruik je en hoe maak je de perfecte Instagramfoto? En hoe werkt het delen op social media? Daarna start de wandeling. Marene Kok zal bij de panden een historische uitleg geven.

Foto’s maken en delen op social media is niet verplicht. Gewoon meelopen mag ook.

Starttijden: 13 uur en 15 uur

Vertrekpunt: Oostzijderkerk, Zuiddijk 1 in Zaandam

Voor:                                                       Na:

 

 

 

 

 

 

 

Deze wandeling is als flyer beschikbaar, waardoor de route in september en daarna, ook zonder begeleiding, kan worden gelopen.

 

 

 

 

 

De flyers zijn vanaf 1 september gratis te verkrijgen bij de Zaanstore, Albert Heijn Hermitage en Bruna Gedempte Gracht.

Of als download zie hieronder.

Klik hier voor download 1 en hier voor deel 2